76 kişinin hayatını kaybettiği Kartalkaya’daki yangında ‘Vatandaşlarımız neden öldü’
İşte o yazı:
Her seferinde tıpkı hikayenin içinde kendimizi buluyoruz.
Ülkemizde devamlı tekrarlanan bir hikaye bu. Yaşanan zelzelelerde kesinlikle karşımıza çıkıyor; maden kazalarında, tren kazalarında da…
Bazen de dün sabaha karşı olduğu üzere Kartalkaya’da 76 vatandaşımızın hayatını kaybettiği yangında…
Hangi felaket kategorisine girdiği fark etmiyor. Hepsinde de insan kayıpları, büyük ölçüde bilimin yol göstericiliğinde hareket edilmemesinden kaynaklanıyor.
Bilimsel tespitlere uygun bir biçimde hazırlanması gereken kurallara uyulmuyor, gerekli denetlemeler yapılmıyor.
Ve her seferinde kuralların etrafından dolanmak, kuralları eğip bükmek, hatta birtakım hallerde tümüyle görmezden gelmekten kaynaklanan yaygın bir davranış kalıbı bizi bekliyor. Buna, kısaca “kural tanımazlık” diyoruz.
Ancak hepsinde kuralların gereğinin yerine getirilmemesinin bedeli sıkça insan hayatlarındaki kayıplarla kendisini gösteriyor.
Kurallar yerine getirilseydi, o beşerler bugün yaşıyor olacaktı.
KAÇIŞ YOLU BULAMAYINCA…
Bir yangın patlak verdiğinde ne yapılması gerektiği bu kurallarda yazılıdır. Örneğin, yangın çıktığında yayılmaması için yapının ne formda donatılması gerektiği belirlidir. İnsanların hangi kaçış yollarından kendilerini dışarı atacaklarının da bu kurallarda gösterilmiş olması gerekir.
Ancak dün televizyonlarda, bulundukları odaların camlarından, içerdeki çarşafları birbirine bağlayarak aşağı sarkıtıp, bunlara tutunarak aşağı inmeye, kendilerini kurtarmaya çalışan insanların imajlarıyla karşılaştık.
Camdan çıkmayı denediklerine nazaran, bulundukları kattan kendilerini dışarı atabilecekleri bir kaçış yolu bulamamışlardı.
Oysa emniyetli bir formda binadan çıkışlarını mümkün kılacak bütün tedbirlerin düşünülmüş olması gerekmez miydi?
Aslında kâğıt üstünde bu tedbirler düşünülmüş görünüyor.
İLK KAPSAMLI YANGIN YÖNETMELİĞİ 2002 YILINA AİT
Hayatını yangınlarla uğraşa adamış olan, 2021 yılında kaybettiğimiz İstanbul Teknik Üniversitesi Makine Fakültesi öğretim üyelerinden Prof. Abdurrahman Kılıç’ın, yıllar evvel Makine Mühendisleri Odası’nda 28 Mart 2003 tarihinde yaptığı bir konuşmadan yangınla çabanın ülkemizdeki seyri konusunda pek çok şey öğreniyoruz.
Akademik mesleğinin yanı sıra 1989-1994 yılları ortasında İstanbul İtfaiye Müdürü olarak da görev yapan Prof. Kılıç, 2002 yılında yürürlüğe giren “Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik”in hazırlanmasında da öncü rol oynamıştı.
Burada ehemmiyet taşıyan nokta, Bülent Ecevit’in başbakanlığındaki DSP-MHP-ANAP koalisyon hükümetinin iş başında olduğu 26 Temmuz 2002 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanan bu yönetmeliğin Türkiye’de uygulanması mecburî birinci genel nitelikteki mevzuat olmasıdır.
Bundan evvel 4 Kasım 1995 tarihinde çıkartılan, lakin sadece kamu binaları için uygulanan “Kamu Binalarının Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik” kelam konusu. Lakin, kamu binaları dışındaki yapıları kapsamıyor bu metin.
Ayrıca, 1992 yılında İstanbul Belediyesi kendi inisiyatifiyle “Yangından Korunma Yönetmeliği”ni çıkarmış. Akabinde İzmir, Mersin, Antalya ve Bursa üzere belediyeler de kendi başlarına yangınla gayret yönetmelikleri çıkarmışlar. Sonuçta ortaya tam bir karmaşa çıkmış.
Prof. Kılıç, 2002 yılında yürürlüğe giren yönetmeliğin Türkiye’de milletlerarası standartlarda hazırlanan birinci yönetmelik olduğunu ve öncesinde kamu binalarıyla ilgili mevzuat da dahil olmak üzere çıkarılan bütün yönetmelik ve talimatları yürürlükten kaldırdığını anlatıyor. Bunu “Türkiye için büyük bir reform” olarak nitelendiriyor.
Bu yönetmelik, beş yıl sonra AK Parti iktidarı periyodunda hazırlanan ve Resmi Gazete’de 19 Aralık 2007 tarihinde yayımlanan 12937 sayılı yeni yönetmelikle güncellenmiştir. 2002 yılındaki birinci yönetmelikte 141 unsur yer alırken, 2007 yılındaki geliştirilmiş yönetmelik 171 husustan oluşuyor.
YÖNETMELİK EPEY AYRINTILI
İnternetten girip metni inceleyecek her vatandaş, bu yönetmeliğin son derece detaylı bir halde düzenlenmiş olduğunu görebilir.
Örneğin, “Yedinci kısmı” olduğu üzere “Yangın söndürme sistemleri”ne ayrılmıştır. Bu kısımda su depolarından yangın pompalarına ve yağmurlama sistemlerine kadar söndürme tedbirlerinin bütün kademeleri düzenlenmiş.
Yönetmelikte “Duman denetim sistemleri” konusunda da birçok detaylı düzenleme getirilmiş. “Yangın Algılama ve İkaz Sistemleri” ise tam 10 farklı hususta son derece detaylı bir biçimde düzenleniyor.
Keza, “Acil Durum Aydınlatması ve Yönlendirmesi”, “Mutfaklar, Çay Ocakları”, “Kaçış Yolları” ve “Kaçış Merdivenleri” de tekrar detaylı bir formda düzenlenmiş olan başlıklar.
SONUÇTA HER ŞEY UYGULAMAYA BAKIYOR
Prof. Kılıç, değindiğimiz bu konuşmasında 2002 yılında çıkarılan yönetmeliğin sorun olan unsurlarının en çok her iki yılda bir değiştirilmesi ve “teknolojinin getirdiği yeniliklerin ek edilmesi gerektiğini” söylüyor. Bir öbür anlatımla, daima yenilenmesi gerektiğini vurguluyor. Gerçekten, yönetmelik 2007 yılında tümden yenilenmiştir.
Ancak daha o vakitten yaptığı bir ihtar var Prof. Kılıç’ın. Bu uyarı uygulamayla ilgilidir. “Çok sayıda yönetmelik yahut standart çıkarılsa bile uygulanmadıkça bir işe yaramayacaktır…” diye ekliyor Prof. Kılıç.
Bunu bir kere daha gördük dün Kartalkaya’da karşımıza çıkan büyük faciada. Bunun sonucu bugün 76 vatandaşımız ortamızda değil…
patronlardunyasi.com
