Şener Şen’den Zengin Mutfağı

Elif YILDIZ HARMANKAYA

Zengin Mutfağı, Vasıf Öngören’in yazdığı ve birinci defa 1978 yılında İstanbul Kent Tiyatroları’nda sahnelenen bir tiyatro oyunu. Oyun, 15-16 Haziran 1970 tarihlerinde gerçekleşen emekçi hareketlerinin, güçlü bir ailenin mutfağındaki yansımalarını anlatıyor. Baş karakter olan aşçı Lütfü Usta’yı, o periyotta de Şener Şen canlandırmıştı. Yaklaşık 40 yıl ortadan sonra, usta oyuncu tıpkı rolle yine sahneye döndü ve oyunu genç bir oyuncu takımıyla birlikte sahneliyor.

Hep bildiklerimizi, daima bildiğimiz halde anlattı bize oyun. Fakat bu, tesirini azaltmadı. Tersine, sahnede duyduğumuz her söz, yıllardır içinden çıkamadığımız döngünün bir yankısı üzereydi. Oyun boyunca sık sık öne çıkan şu replikler, akıllara kazındı:

“Faşizm”

“Yav, kime hizmet ediyoruz biz?”

“Gerçekten kime hizmet ediyoruz?”

“İnsan kime hizmet ettiğini düşünmeli.”

Bu sorular, izleyicinin içine düştüğü derin sessizlikte yankılandı. Yalnızca oyunun değil, tahminen de hayatımızın en kritik sorularından biri olarak. Yıllar geçti, kuşaklar değişti, lakin sıkıntılar değişmedi. Çalışanlar hâlâ emekçiydi, işverenler hâlâ patrondu, adaletsizlik hâlâ karar sürüyordu.

Peki, neden değişmiyoruz? “Değişmeyen tek şey değişimin kendisidir.” Bu kelam, MÖ 6. yüzyılda yaşamış Efesli filozof Herakleitos’a ilişkin. O, kainatın daima bir dönüşüm içinde olduğunu savunmuş ve bu niyetini “Panta Rhei” (Her şey akar) tabiriyle lisana getirmişti. Lakin, Varlıklı Mutfağı’nı izlerken tam zıddını düşündüm: Biz hakikaten değişiyor muyuz? Yoksa tıpkı kusurları, birebir adaletsizlikleri, birebir döngüleri yaşamaya devam mı ediyoruz?

Şener Şen üzere bir ustayı canlı izlemek, yalnızca bir tiyatro akşamı değil, büyük bir tecrübeydi. Güçlü Mutfağı, geçmişi anlatırken bugünü düşündüren, tahminen de geleceğe dair sorular sorduran güçlü bir eser olarak sahnede parlamaya devam ediyor.

Eğer hala izleme bahtınız varsa, kaçırmayın. Zira kimi kıssalar eskimez. Ve birtakım ustalar, her vakit sahnede görmek isteyeceğimiz kadar büyük kalır.

patronlardunyasi.com