Adapazarlı yazar İvi İlyadis’ten Türkçe ve Yunanca kitap: Rumlara ve Türklere köklerini hatırlatmak için yazdım
Yeşilçam’ın ünlü görüntü yönetmeni Kriton İlyadis’in kızı, ünlü ses mühendisi Yorgo İlyadi’’in de yeğeni olan muharrir İvi İlyadis, “Uzaktaki Yakın: Adapazarı” kitabına imza attı.
Atina’da yaşayan İlyadis, aile arşivinden çeşitli dokümanlara yer verdiği kitapta, dedesinin yanı sıra babası ile amcasının ömür kıssasını de ele aldı.
Adapazarı ile Yeşilçam’dan eski fotoğrafların da görülebileceği kitaba ait AA muhabiri Ömer Mirza Şeker’e açıklamada bulunan İlyadis, Adapazarı’nda bulunan çarkı yapan dedesini, Adapazarı’ndaki anılarını ve kitabın ortaya çıkış kıssasını anlattı.
“ADAPAZARLILARA SANATÇI BİR ADAPAZARLIYI TANITMAK İSTEDİM”
Kitabın hem Rumca hem de Türkçe yayımlandığını belirten İlyadis, “Türkçe versiyonu dedem İlia, babam Kriton ve amcam Yorgo’ya bir borç hissederek, onların neler başardıklarını lisana getirmek için yazdım. Hacı İlia, Adapazarı’nı içme suyuna kavuşturan bir mucit. Adapazarı’ndaki çeşmelere, konutların ikinci katlarına su çıkarmış. Bu su makinası, o vakit bir icat olarak kabul edilmiş ve Sultan 2. Abdülhamid tarafından ödüllendirilmiş. Bu beşerler ismen biliniyordu. Ama kimdir, ne başardılar, sinemaya geçişleri nasıl oldu, kimlerle çalıştılar bilinmiyordu. Adapazarlılara, sanatçı bir Adapazarlıyı tanıtmak istedim” dedi.
İlyadis, sinema topluluğunda babasıyla çalışmış sanatkarların kimilerinin hala hayatta olduğunu söyleyerek, “Belki bu kitap ellerine geçer ve açıp, Kriton’un, Yorgo’nun Adapazarı’yla bağları neydi ve kimin çocuklarıydı, bilgi edinirler.” diye konuştu.
“BABAM ÇARK İLE DERTLEŞİRDİ”
Dedesi İlia’nın 1920’de İstanbul’a yerleştikten sonra oğullarına Adapazarı’nda kendisinin yapıtı olan çarkı hiçbir vakit unutmamalarını, ziyaret etmelerini vasiyet ettiğini aktaran İlyadis, şu bilgileri verdi:
“Onlara, üzerinde kendi ailelerinin ismi yazılı çarkın ne kadar değerli olduğunu hissettirdi. İstanbul’da yaşadıkları sürece onu ziyaret etmelerini istedi. Şayet dedem, babam yahut amcam Türkiye’yi terk etmiş olsalardı, bugün bütün bunlar ortaya çıkmayacaktı.
Biz her sonbaharda çarkı ziyaret ederdik. Oraya gittiğimizde buruk hissederdik. Zira her seferinde çarkı biraz daha dökülmüş, dağılmış, modülleri eksilmiş, damı düşmüş bakımsız halde görür ve üzülürdük.”
İvi İlyadis, çark ziyaretlerinde büyüklerin hasarlı bölgeleri tespit ettiğine işaret ederek, “Onlar etrafında döner, eksilmiş bozulmuş yerleri bulurdu. Sonra bir çayhanede oturur çarkı seyrederdik. Akşamüzeri olduğunda da konutumuza dönerdik. Babam konutta dedemin fotoğrafının karşısına geçer ve dertleşirdi. Adapazarı’na gittiğimizde de tıpkı bir çocuk üzere, çarkı okşar ve babasıyla konuşur üzere konuşurdu.” sözlerini kullandı.
“RUMLARA VE TÜRKLERE KÖKLERİNİ HATIRLATMAK İÇİN YAZDIM”
Kitapta Anadolu yazıları kısmı olduğunu paylaşan İlyadis, “Bu yazıları Anadolu’dan uzakta, öbür bir ülkenin vatandaşı olarak yaşayan Rumlara ve Türklere köklerini hatırlatmak için yazdım. Babalarının, dedelerinin doğdukları toprakları akıllarına getirtmek, nereden geldiklerini araştırmalarına vesile olmak istedim. Zira maalesef yıllar geçtikçe ve insan doğduğu memleketten uzakta kaldıkça lisanı bile unutuyor. Yaşadığı ülkeye adapte oluyor, oranın alışkanlıklarıyla yaşıyor. Bu çok üzücü.” değerlendirmesinde bulundu.
İlyadis, Atina’da bir dernekleri olduğunu ve etkinlikler yaptıklarını aktararak, kelamlarına şöyle sürdürdü:
“İstanbullular Şenliği yapıyoruz. İstanbul’dan oraya göç etmiş beşerler katılarak, İstanbul yemekleri yiyor, müzikleriyle dans ediyor. Bir etkileşim yaratıyoruz. Ben de Atina’da olduğum müddet zarfında Türkiye’deki kanalları ve haberleri takip ediyorum. Burada olan bitenden haberdar olmaya çalışıyorum. Bir köprü oluşturdum. 33 yıl buradan uzak kaldım. Şimdilerde ortayı kapatmaya çalışıyorum.”
Adapazarı’na döndüğünde insanlardan olumlu geri dönüşler aldığını belirten müellif İlyadis, 2016’dan beri oradakilerle alakalar geliştirdiğini, ebediyen çok hoş karşılandığını ve yeterli ağırlandığını lisana getirdi.
İlyadis, ileriki günlerde Adapazarı’nda öğrencilerle bir ortaya geleceği 6 farklı söyleşi planladıkları bilgisini de verdi.
patronlardunyasi.com
