İzmir’i tedirgin eden tsunami uyarısı… Depreme hazır değil
Ege Denizi’nde 30 Ekim 2020 Cuma günü saat 14.51’de Seferihisar ilçesi Doğanbey Mahallesi’nin 23 kilometre açığında 16,54 kilometre derinlikte kırılan fayın neden olduğu 6,6 büyüklüğündeki sarsıntının üzerinden 4 yıl geçti. Sığacık Mahallesi’nde tsunamiye neden olan, asıl yıkıcı tesirini Bayraklı ve Bornova ilçelerinde gösteren zelzelede 117 kişi hayatını yitirdi. Sarsıntının yıl dönümünde TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası İzmir Şubesi İkinci Başkanı Bengi Atak konuştu.
İZMİR SARSINTIYA HAZIR DEĞİL
İzmir’in mümkün bir sarsıntıya hazır olmadığını belirten Atak, “İzmir’de zelzeleye hazır olmak için çeşitli çalışmalar yapılıyor ancak maalesef hâlâ hazır dememiz çok güç. 30 Ekim’de yaşadığımız zelzele gerçek İzmir zelzelesi değildi. Aslında Samos merkezli bir sarsıntıydı. Biz teorik olarak bu sarsıntının neredeyse dört katı kadarını da İzmir’deki faylarda gerçekleşmesini bekliyoruz. Asıl olan şey sarsıntının ne vakit olacağını, hangi faydan kaynaklı olacağını tespit etmekten öte yapı stoğumuzun bununla ilgili ne kadar hazırlıklı olduğunu belirlemektir. Bunun da sonucu bilimsel çalışmalara geliyor, dayanıyor. En azından diyorum ki bugünden itibaren yapılacak yeni yapılarımız için bütün o imalat sürecini eksiksiz olarak yerine getirmemiz lazım. Bunun şuurunda olmamız lazım. Yapıların imar haklarını almalarından projelendirilmesine, imalat ve kontrollerine varan bütün bu süreci eksiksiz bir bütün olarak ele alınarak bütün organlar tarafından da şuurlu bir formda yürütülmesi lazım” dedi.
100 BİN KADAR KONUTUN TARAMASI GERÇEKLEŞTİRİLDİ
Çeşitli yetkili ağızlardan kentteki yapı stoğunun yüzde 70’nin tehlike altında olduğuyla ilgili bildirimler olduğunu tabir eden Atak, mevcut yapı stoğunun bilimsel olarak incelenerek durumunun belirlenmesi ve dönüşüm ya da güçlendirme gerçekleştirilmesi gerektiğini vurguladı. Atak, “30 Ekim 2020 tarihinden itibaren Büyükşehir Belediyesi işbirliğiyle öncelikli olarak iki ilçemizde yaptığımız envanter çalışmalarımız oldu. Bu manada da yaklaşık 100 bin kadar konutun taraması gerçekleştirildi. Önümüzdeki süreçte protokol evresindeyiz Karşıyaka ilçesiyle de devam edeceğiz üzere görünüyor. Yapı stoğunun ne durumda olduğunun yanıtı yapılacak bu bilimsel çalışmalarda, envanter çalışmalarında gizlidir. Alışılmış bununla da kalmaması gerekir. Yapılan bu çalışmaların sonuçlarına ait çeşitli aksiyon planları gerçekleştirilmesi gerekir. Münasebetiyle bizim için aslolan şey; sayıların ne olduğundan çok bizim tahlil planlarımızın ne olduğudur” diye konuştu.
YAPILAR PERİYODİK BİR DENETİM SİSTEMİNE SAHİP OLMALI
İzmirlilere de tekliflerde bulunan Atak, “Binanızın yeterli durumda olup olmadığını tespit edebilmek için yapabileceğiniz müracaat organları var. İlçe belediyenize başvurabilirsiniz. Etraf Şehircilik Vilayet Müdürlüğü’ne başvurabilirsiniz. Kat maliklerinden birinin başvurusu bile yapının incelenmesi için kâfi bir münasebet oluyor. Lakin yapı 6306 sayılı kanuna nazaran incelendikten sonra riskli görülmesi halinde 90 gün içerisinde yıkım sürecinin başlanması gerekiyor, tahliye edilmesi gerekiyor. Bu şuurla birlikte ortak bir görüşle aslında kat maliklerini hareket etmesini öneriyorum ben. Zira biraz vakitlerinin da olması ismine güçlendirme seçeneklerini de kıymetlendirmek ismine aksiyon planlarını yaparken ortak çalışmalar öneriyorum. Mevcut yapıların periyodik bir denetiminin olması da aslında gerekli. Nasıl ki araçlarımız için yaptırdığımız ekspertiz çalışmaları var kasko alırken gittiğimiz muayene ekranları var. Onun üzere aslında yapılarımızda da periyodik bir denetim sistemine sahip olmamız lazım. Zira binalarımız da yaşayan canlı organlarıdır kentlerin. Tadilat yapacağınız vakit kesinlikle alanında uzman mühendisten görüş almalısınız. Zira yapacağınız size ufak görünen bir değişiklik bile yapının taşıyıcı sistemine verebileceğiniz bir ziyana dönüşebilir. Ya da yapının tartısında meydana gelecek bir artış ya da kullanım formunda meydana gelecek bir değişiklik yapının zelzele performansını etkileyebilir. Kesinlikle bir uzman görüşü alarak hareket etmelisiniz. Yapacağınız tadilatlara ait de imalat kademesinde da işinin ehli isimlerle çalışmalısınız” ifadelerini kullandı.
Sözlerini kentteki İzmir’deki kentsel dönüşüm çalışmaları üzerinden sürdüren Atak, “Kentsel dönüşüm birkaç organ aracılığıyla oluyor. TOKİ’nin yaptığı yerinde dönüşümler. Bir de rezerv alandaki dönüşümler var. Bu manada 5 bin küsur konut sanıyorum sahiplerine teslim edildi. Bir öbür açıdan büyükşehir belediyesinin kentsel dönüşüm ünitesi var. Oranın yürüttüğü projelerle gerçekleştirdiği yerinde dönüşümler var. Bunlara ek olarak vatandaşın kendi imkanlarıyla yaptığı da Halk Konut Kooperatifleri var. Yanılmıyorsam 17 kadar Halk Konut Kooperatifi faal olarak ruhsatını alıp süreçlerini yapabiliyor. Bu da tahlilci bir modeldir. Biz de ilgiyle takip ediyoruz nasıl yürüdüğünü” dedi.
EKONOMİK ŞARTLAR KENTSEL DÖNÜŞÜMÜ ETKİLİYOR
Kentsel dönüşüm çalışmalarının ekonomik şartlar nedeniyle kilitlendiğini de belirten Atak, “Hepimiz ekonomik sürecin ne kadar berbata gittiğini yakından hissediyoruz yaşantılarımızda. Günümüzü idame ettirmekte zorlandığımız bu ortamda binamızın gereksinimlerini da kendi imkanlarımızla karşılamamız epeyce güç. Vatandaş da vakte bırakma yoluna gidiyor. Biraz kulağının üstüne yatmış oluyor maalesef. Lakin toplumsal devlet olmanın gereği vatandaşın can güvenliğini de sağlamak olduğunda ben bu dönüşüm süreçlerinin iş birliği halinde devlet nezaretinde, yardımında vatandaşın da kimi noktalardaki katkılarıyla olacağını düşünüyorum. Maalesef ekonomik süreçten kaynaklı olarak bir çekince var. Ülkemizdeki ekonomik şartlar, gitgide berbatlaşan bu tablo vatandaşımızın da kentsel dönüşüme olan yaklaşımını değiştiriyor. Yapısındaki sorunları ortaya çıkarmaktan kaçınıyor” diye konuştu.
İŞ BİRLİĞİNE AÇIĞIZ
“Yapı stoğunun uygunlaştırılması daha zelzeleye hazır, dirençli kentlerin üretilmesi lakin bilimin iş birliğiyle olur” diyerek kelamlarını noktalayan Atak, şunları kaydetti:
“İnşaat mühendisliği uzman bir meslektir. Kendi içinde de çeşitli ana bilim kısımları barındıran bir meslektir. Tıpkı hekimler üzere. Nasıl ki hastalandığınızda kendi hastalığınıza ait olarak ana bilim kısmı neyse oraya başvuruyorsunuz. Aslında inşaat mühendisliğinde de yapı üzere, geoteknik üzere, hidrolik üzere, ulaştırma üzere çeşitli ana bilim kısımları var. Biz mesleğimizde şayet yetkinliklere sahip olabilirsek yetki mühendislik konseptini yerleştirebilirsek üreteceğiniz yapılarda da çok daha sağlıklı ve verimli bir sonuç elde edeceğimizi düşünüyorum. İnşaat Mühendisleri Odası üniversiteler aracılığıyla bilimin ve lokal idarelerin, halkın ortasında bir köprü misyonu görmektedir. Biz bu manada kentimizi daha dirençli hale getirecek olan çeşitli aksiyon planlarında yer almaktan memnunluk duyarız. Her vakit için iş birliğine hazırız. Düzenlediğimiz eğitimlerle meslektaşlarımızın bilgi seviyesine her vakit şimdiki tutmaya uğraş ediyoruz. Bunun yanı sıra yaptığımız envanter çalışmalarıyla mahallî idarelere takviye sağlamaya, bilgi oluşturmaya, bir altlık oluşturmaya çalışıyoruz. Benzeri formda halkı bilinçlendirmek için temel afet şuuru eğitimleri düzenliyoruz. Halka bilgilendirici toplantılar, çalıştaylar düzenliyoruz. Sahip olduğumuz sorumluluğun farkındayız. İş birliğine de her vakit için açığız.”
patronlardunyasi.com
