Aşık olmak ve sosyalleşmek demansı önlüyor
Takvim’de yer alan habere nazaran, demans, günlük hayatın faaliyetlerini engelleyen bilişsel bozulma olarak tanımlanıyor.
65 yaş üstü her 10 şahıstan birinde ve 75 yaş üstü her 4 bireyden birinde görülüyor. Hastalığı yaşayan bireylerde unutkanlık ve hafıza kaybı karakteristik bulgu olarak karşımıza çıkıyor. Dr. Nil Çetin, hastalıkla ilgili şu bilgileri veriyor:
Yalnızlık, beynin idrak ve algılama yetileriyle hafızayı olumsuz etkiliyor. Yalnız olan insanlarda demans riski, yalnız olmayanlara nazaran daha fazla görülüyor. İnsanın tek başına olması, paylaşmaması, konuşmaması, hiçbir faaliyette bulunmaması ve içe dönük yaşaması, hudut hücreleri ortasındaki irtibatı bozuyor. Arkadaş-partner edinme, toplumsal hayatın içinde olma ve paylaşma hastalık riskini azaltıyor. Sohbet etme ve içe dönük ömürden kurtulma nöronlar ortasındaki ilişkiyi artırıyor.
SALDIRGANLIĞA NEDEN OLUYOR
Hastalık teşhisten 5-10 yıl sonraya kadar ilerliyor ve öz bakım kaybına neden olabilecek düzeye gidebiliyor. Hastalarda erken evrede unutkanlık ön plandayken, orta evrede kaybolmak, irtibat bozulması, ferdî hijyende azalma, yardım gereksinimi, tekrarlayan sorular sorma görülüyor. Geç evrede ise yürümede zahmet, tam bağımlılık, çok yakınları bile tanıyamama, saldırganlık ve ruhsal bulgular gelişiyor. Hastanın hikayesi, klinisyenin ayrıntılı incelemesi, kan testi ve görüntülemeler ile hastaya teşhis konuluyor.
ORTAM DEĞİŞTİRİLMEMELİ
Tedavide kolinesteraz inhibitörleri ve memantin spesifik ilaçlar olarak karşımıza çıkıyor. Bu süreçte hastanın yaşadığı ortamın ve bakıcısının mümkün olduğunca sabit olması ve değiştirilmemesi, düşmenin önlenmesi üzere önlemlerin alınması ehemmiyet taşıyor.
2050’DE 150 MİLYONA ULAŞABİLİR
Günümüzde yaklaşık 50 milyon olan demanslı hasta sayısının, 2050 yılında 150 milyona ulaşması öngörülüyor. Demans hastalarının yüzde 60 ile 70’ini Alzheimer demansı oluşturuyor. Bunu beyin damar hastalıklarına bağlı vasküler demans izliyor. Ayrıyeten Frontotemporal demans, Huntington hastalığı, Lewy cisimcikli demans ve mikst tip demanslar da bulunuyor. Alzheimer hastalığının genetik tipleri daha genç yaşlarda ortaya çıkıyor.
patronlardunyasi.com
