Bakan Bolat, Trump’tan ilk beklentiyi açıkladı: Dış ticaretimizde başta çelik ve tekstil ürünlerinde gümrük vergilerinin azaltılması

Ticaret Bakanı Ömer Bolat, İstanbul’da düzenlenen Türkiye İhracat Seferberliği Programı’nda, yılın geride kalan periyodunda ithalatta yaşanan azalmaya işaret ederek, bunun nasıl sağlandığına ait uyguladıkları siyasetleri anlattı.

Bir yıl evvel 367 milyar dolar ihracatın, son 12 aylık sayısının 340 milyar dolara gerilediğini bildiren Bolat, ihracat yapan kuyumcuların yarı mücevher statüsünde eserler getirerek gereksinimlerini karşıladığını ve bu alanda 3,5 milyar dolarlık artış yaşandığını, kırmızı et fiyatlarının “şişmesini” engellemek ve halkın makul fiyatlarda et tüketebilmesini sağlamak için Et ve Süt Kurumu’nun helal kesim metoduyla ithalat yaptığını, burada da 200 milyon dolar artış olduğunu söyledi.

Motosiklet ithalatında 300 milyon dolarlık, binek arabada 550 milyon dolarlık artış olduğunu belirten Bolat, Çin’den ithal edilen arabalara ek gümrük vergisi getirilmesinin akabinde bu alandaki sayıların gerilemeye başladığını kaydetti.

Bolat, “Biz bardağın dolu tarafına bakalım. Türkiye’nin dış ticaret açığındaki, cari süreçler açığındaki bu kadar büyük azalma, ülkemizin dış ekonomik münasebetlerinde bir ayarlama ve dengeleme sürecini beraberinde getirdi. Döviz piyasalarına istikrar, rezervlerimize büyük bir artış getirdi. Yerli ve ulusal sanayimizi haksız ithalata, kural dışı ithalata, Türkiye’yi bir ithalat cenneti yapmaya çalışan çevrelere karşı korumuş olduk. Bunlar bizim milletlerarası yükümlülükler gereği haklarımız, bunu uyguladık yani.” diye konuştu.

İthalatın azaltılmasına yönelik siyasetlerin yerli üretimi artırdığını vurgulayan Bolat, büyümenin sürdüğünü, kişi başına düşen ulusal gelirin artmaya devam ettiğini, makroekonomideki göstergelerin çabucak hepsinde önemli güzelleşmeler yaşandığını, işsizliğin azaldığını, iş dünyasının çalıştıracak personel bulamadığına dair şikayette bulunduğunu, istihdam sayısının 33 milyon sonuna yaklaştığını aktardı.

“MERKEZ BANKASI REZERVLERİ REKOR SEVİYEDE”

Ticaret Bakanı Bolat, son dönemde iktisatta yaşanan olumlu gelişmelere işaret ederek, kelamlarını şöyle sürdürdü:

“İstihdam, ekonomik büyüme, ihracattaki artış, ithalattaki azalış, dış ticaret açığının azalması, cari süreçler açığının asgarî düzeye inmesi, Merkez Bankası’nın döviz rezervlerinin rekor düzeylere yükselmesi, Türkiye’nin kredi risk priminin (CDS) 800’lerden 260’lara gerilemesi, Türkiye’nin 3 büyük kredi derecelendirme kuruluşundan bir yıl içinde ikişer kere not artırımı alarak, yatırım yapılabilir ülke pozisyonuna hakikat gelmesi ve yaklaşması, yurt dışından direkt yatırımlar…

Yurt dışında müteahhitlik hizmetlerinde geçen yıl 28 milyar dolarlık ihale kazandı müteahhitlerimiz. Bu, Türkiye’den mühendis, işçi, teknisyen gitmesi, Türkiye’den mal satışı demektir. Bu sene de âlâ gidiyoruz. Orta Doğu’da, Körfez’de, Türk Cumhuriyetlerde, Rusya pazarında, Balkanlarda, AB, Afrika’da ve ABD pazarında daima büyüme içinde dış ticaretimiz, ihracatımız. Enflasyonda da 5 ayda yaklaşık 27 puanlık bir gerileme kelam konusu oldu TÜFE olarak, ÜFE daha da aşağılarda.”

Bolat, aldıkları önlemler sayesinde fedakarlıklar yaparak fiyat artışlarının önüne geçtiklerini ifade ederek, “Ticaret Bakanlığı olarak ihracatı artırmak bizim ana misyonumuz lakin halkımızın makul fiyatlarda eser tüketebilmesi için gerektiğinde ihracatı kısıyoruz.” dedi.

“KURDAKİ ARTIŞIN İHRACATÇIYA BİR YARARI OLMUYOR”

Ömer Bolat, ihracatçılara yönelik dayanaklara ait soru üzerine, AK Parti hükümetleri devrinde sabit kur uygulaması yahut kur gayesi olmadığını belirtti.

“Kur, ülkenin dış ticaret istikrarları, döviz giriş ve çıkışı üzere gelişmelerle piyasalarda kendini ve pahasını bulan kıymetli bir enstrüman” diyen Bolat, uyguladıkları dezenflasyon programı çerçevesinde döviz piyasalarında istikrarın sağlandığını, ülkenin döviz rezervlerinin arttığını, bu sayede dövize spekülatif bir talep olmadığını, spekülatif talep olmayınca kurlarda çalkantılı devrin geride kaldığını vurguladı.

Bu sayede insanların önünü görebildiğini ve fiyat teklif edebildiğini belirten Bolat, spekülatif artışların girdi maliyetlerini de yükselttiğini, girdi maliyeti artınca kurdaki artışın getireceği rekabet avantajının da ortadan kalktığını söyledi.

Kurdaki istikrarın değerine işaret eden Bolat, “Kaldı ki sizin burada bugün ansızın yüzde 20 kur artışınız olsa ne oluyor biliyor musunuz? İthalatçı telefonu açıyor diyor ki, ‘Senin ülkende kur yüzde 20 artmış. Bana verdiğin dolar fiyatını yüzde 20 düşüreceksin’ diyor. Yani bir yararı da olmuyor. Ticaretteki gerçek tablo budur.” diye konuştu.

Bolat, makro güzelleşme ve dengelemeleri sağladıktan sonra her kademede ihracatçıya dayanak verdiklerini söz ederek, bu alanda sağlanan dayanaklara değindi.

İHRACATÇI SAYIMIZI 160 BİNE ÇIKARTACAĞIZ

Bakan Bolat, Ticaret Bakanlığı’nın bu yıl 38 milyar lira olan bütçesinin 21,5 milyar lirasını; ihracat takviyesi olarak 16 milyar lirasını mal ihracatçılarına, 5,5 milyar lirasını hizmet ihracatçılarına tahsis ettiklerini bildirdi.

İhracatçılara yönelik yüzlerce takviye programı bulunduğunu aktararak, örnekler paylaşan Bolat, amaçlarının 2030’a kadar ihracatçı sayısını 140 binden 160 bine yükseltmek olduğuna dikkati çekti.

Bolat, “Önümüzdeki yıl Bakanlık olarak 56 milyar liraya çıkarılıyor bütçemiz. Yüzde 60’ını yeniden ihracatçılara karşılıksız, milletlerarası kurallara uyumlu halde hibe dayanakları olarak verilecek.” dedi.

“MAYISTAN BU YANA İSRAİL’E İHRACAT, İTHALAT SIFIR”

Ticaret Bakanı Bolat, Türkiye’nin İsrail’e ihracatının sürdüğüne dair argümanların ve buna karşılık Filistin Ulusal Ekonomi Bakanı Muhammed el-Amur tarafından Türkiye’nin aslında Filistin’e ihracat yaptığına ait açıklamaların hatırlatılması üzerine, dünyada Filistin’de ateşkesi sağlamak için en çok uğraş gösteren ülkenin Türkiye, başkanın de Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan olduğunu söyledi.

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın milletlerarası etkinliklerde ve tepelerde yaptığı davetleri hatırlatan Bolat, şöyle devam etti:

“Her platformu kullanarak ikili başkanlar görüşmelerinde, milletlerarası oturumlarda, tepe toplantılarında bu mevzuda lobi çalışması yapılıyor. İsrail’in saldırganlığının önlenmesi noktasında artık BM’de 52 ülkeyi de yanımıza alarak İsrail’e silah ambargosu konulması konusunda bir karar tasarısı teklifi sunduk. Lahey’deki Milletlerarası Adalet Divanı’nda İsrail aleyhine açılan davada İsrail’in mahkum edilmesi için müdahil olduk. 85 bin ton besin ve sıhhat yardımıyla dünyada Filistinli kardeşlerimize en çok yardım gönderen ülke pozisyonundayız, geçen yıl 7 Ekim’den bu yana… Hal böyleyken ticaretimizi azaltma uğraşı işine girdik. 9 Nisan’da 54 değerli fasılda ve 1109 eserde İsrail’e ihracatı durdurduk. Bu değerli bir fedakarlık bir ülke için. Ondan sonra, 3 hafta sonra da ihracatı ve ithalatı büsbütün durdurduk.”

Bolat, Filistin’in bir gümrüğü, deniz limanı, havalimanı ve gümrük kapısı bulunmadığını, ihracat ve ithalat süreçlerini mecburen İsrail liman ve gümrüklerinden geçirdiğini, bunun memleketler arası garanti altında olduğunu bildirdi.

Türkiye ile İsrail ortasındaki dış ticaretin 2023’te 9,5 milyar dolar olduğunu, bunun 6,5 milyar dolarını Türkiye’nin İsrail’e yaptığı ihracatın oluşturduğunu bildiren Bolat, şu bilgileri verdi:

“Filistinli ithalatçılar eserlerini alırken, ithalatlarını yaparken kolaylık olsun diye varış yeri İsrail olarak çekiliyordu. O yüzden de o ticaret İsrail ticaret gözüküyordu lakin Filistinlilerin de kendi tabirleriyle 9,5 milyar dolar civarında yaptıkları toplam ithalatları, 1,5 milyar dolar da ihracatları var dünyaya. Bunun içinde yaklaşık 2 milyar dolarını Türkiye’den alıyorlardı. Yaklaşık 5,5 milyar dolarını da İsrailli tüccarlardan alıyorlardı kendi kentlerine yaptıkları ithalatları. İsrail’de gümrük kodu 624, Filistin’in gümrük kodu 625. 2 Mayıs’tan itibaren İsrail’e ne bir ihracat sevkiyatı ne de İsrail Türkiye’ye ithalat sevkiyatına müsaade verilmedi. Hatta şunu söyleyeyim; İsrail’den gelen birtakım ithalat eserleri vardı. Ölçüsü da 96,5 milyon dolar. Binlerce kalemde gümrüklerde, antrepolarda duruyor. Almadık Türkiye’ye. Ortaya ortacılar koyanlar oluyor. ‘Net olacağız, almıyoruz’ diyoruz. İsrail kalıcı ateşkesi ilan edinceye ve Gazze’nin yine imarı başlayıncaya kadar bu kararımız sabit. Mayıstan bu yana İsrail’e ihracat, ithalat sıfırdır.”

“İNANILMAZ BÜHTAN VE İFTİRA YAPIYORLAR”

Ticaret Bakanı Bolat, Filistin Ulusal İktisat Bakanı Muhammed el-Amur’un açıklamalarını anımsatarak, yalnızca Filistin tarafının onay verdiği süreçlere sıkı kontrol altında müsaade verdiklerini söyledi.

Bolat, “Son derece açık, şeffaf. Bunu daima olarak Türkiye’nin İsrail’e olan baskılarını ve siyasi gayretini yıpratmak gayesiyle kullanan bu isimleri kınıyorum.” dedi.

Uluslararası ticarette, yani deniz nakliyeciliğinde 5-6 tane büyük denizcilik şirketi bulunduğunu hatırlatan Bolat, kelamlarını şöyle sürdürdü:

“Konteyner ticareti dediğimiz, hacimli eserlerin ticaretinde eserleriniz bu şirketlerin üzerinden gitmek ya da gelmek zorunda. Türkiye’nin 605 milyar dolar mal ticareti var. Yaklaşık 170 milyar dolar hizmetler ticareti var. Bizim ihracat ve ithalatta kullandığımız konteyner sayısı 8,3 milyon adet. Bazen konteyner bulamıyor ihracatçılar. Yahut ithalatçılar mal getirecek konteyner bulamıyorlar. Bir gemi çeşitli acentelerden aldığı konteynerleri X, Y, Z, Z, Ş vesaire… Gemiye yüklenir, gemi başlar, uğrayacağı limanlarda o yükleri indirir. Yeni yükler alır. Bu yükler dediğimiz, konteynerlerin sahipleri vardır. Kimi vakit boş, kimi vakit içi yükle dolu. Artık orada İsrailli bir firmanın konteyner ismini görüyor gemide, ‘Bu İsrail’e gidecek’ diyor. Hatta o kadar ileri gidiyorlar ki, yani yakışıksız iftiralara sarılıyorlar, ‘ateşli silah, savunma sanayi eserleri gönderiyorlar’ diye de inanılmaz bühtan ve iftira yapıyorlar. Türkiye’den İsrail’e yıllardır hiçbir biçimde savunma sanayi eseri gitmedi, gitmez de…”

“TRUMP’TAN BEKLENTİMİZ…”

Ömer Bolat, ABD başkanlık seçimlerini Donald Trump’ın kazanmasına ait soru üzerine, Türkiye ile ABD ortasındaki dış ticaretin bu yıl 35 milyar dolara ulaşmasını beklediklerini, iki ülke ortasında birçok alanda önemli işbirlikleri olduğuna vurgu yaptı.

Trump’ın birinci devrinin bağlantılar açısından çalkantılı geçtiğini lakin son periyotta 100 milyar dolarlık dış ticaret gayesinde anlaşıldığını hatırlatan Bolat, kelamlarını şöyle sürdürdü:

“İkinci Trump periyodunun beklentileri büyük. Kendisi ‘savaşları sona erdireceğini’ söyledi. Bu ticaret açısından güzel bir şey. Bunu başarabilecek mi göreceğiz. Yani Filistin’de ateşkesi çabucak sağlayabilecek mi, İsrail’e baskı uygulayacak mı, Ukrayna-Rusya savaşında iki tarafı barışa zorlayacak mı? Bunlar bizim tam merkezinde olduğumuz için çok kritik gelişmeler. Milletlerarası ticarette nasıl bir siyaset uygulayacak? Gümrük vergilerinde bütün dünyaya, Çin’e ve bize karşı inanılmaz önlem siyasetine mı evrilecek? Bunlar açısından gelişmeleri daima birlikte göreceğiz. Lakin vazifeye başlarken ‘ihtiyatlı bir optimistlik olabilir’ diyelim. Her yeni başlangıçta sanki ikili bağlantılarda daha âlâ bir süreç olabilir mi? Biz şunu bekleriz; savunma endüstrisinde kimi gereksinimlerimiz noktasında ambargosuz bir biçimde bağların düzelmesi. Türkiye’ye, İslam dünyasına ve bölgeye bakışta daha istikrarlı, daha adil, daha hakkaniyetli bir yaklaşım gösterilmesi. Dış ticaretimizde başta çelik ve dokumacılık eserlerinde gümrük vergilerinin azaltılması beklentimiz var. Mali bağlantılarda bilhassa Rusya’ya yönelik ambargoda şirketlerimiz, bankalarımız üzerinde ağır baskılar var. Bu baskıların hafiflemesini yahut ortadan kalkmasını bekleriz. Burada bir global liderlik gösterebilecek mi yoksa içine kapanıp, ‘ben yalnızca Amerika’yı büyük yapacağım, dünyayla ilgilenmeyeceğim’ halinde izolasyonist bir yaklaşım mı görecek? Türkiye ile ABD ortasında siyasi irtibat kanalları liderlik seviyesinde daha güzel olabilecektir. Hükümet, bakanlar ve kuruluşlar seviyesinde de ümit ederiz ki daha güzele gerçek evrilir. Beklentimiz bu.”

“FAHİŞ FİYAT UYGULAYAN 210 BİN İŞLETMEYE CEZA KESİLDİ”

Ticaret Bakanı Bolat, işletmelere yönelik kontrollerde fahiş fiyat uygulayanların açıklanmasına yönelik bir düzenleme olup olmayacağı sorusu üzerine, “Bu yılın birinci 10 ayında 430 bin denetleme yaptık. 210 binin üzerinde irili ufaklı işletmeye cezalar kesildi. 210 bin işletmenin açıklanması yahut ortaya konulması olabilir de. Fakat biz olaya şöyle yaklaşıyoruz. Bizim vazifemiz hem iç hem de dış ticareti artırmak, kuralları ve sektörel düzenlemeleri getirmek ve bu kurallara uymayanlara denetleme faaliyetiyle idari para cezası uygulamak. Bu manada bir çalışma içerisindeyiz.” değerlendirmesini yaptı.

Bolat, Kovid-19 ve yüksek enflasyon devrinde görülen stokçuluk, karaborsacılık ve fahiş fiyat uygulamalarını kökten çözmek için birinci yolun enflasyonla çabadan geçtiğini, bu çabanın Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Merkez Bankası tarafından sıkı bir formda uygulandığını vurguladı.

Kendilerinin de kontrolleri sıkı formda sürdürdüğünü lisana getiren Bolat, vilayet ticaret müdürlükleri ve öbür müdürlükler üzerinden kesilen cezalara değindi.

Uygulanan siyasetler sayesinde hem otomotivde hem de emlakta “köpüğün” ortadan kalktığını belirten Bolat, bu alanlarda hayata geçirilen yeni uygulamaları anlattı.

patronlardunyasi.com