Bakan Uraloğlu: Dünyada ilk 10’da yer alma hedefimize sadece bir basamak kaldı
Sapanca ilçesindeki bir otelde düzenlenen Deniz Ticaret Odası ve Müşterek Meslek Komiteleri Toplantısında konuşan Uraloğlu, Deniz Ticaret odalarının, sivil denizcilik bölümünün amiral gemisi olarak denizciliğin her alanda gelişmesine öncülük ettiğini söyledi.
Uraloğlu, AK Parti hükümetlerinin denizciliği ulusal ve öncelikli bölüm olarak gördüğünü vurgulayarak, vazifeye geldikleri birinci günden bu yana planlı bir formda denizciliği daha da geliştirecek atılımlar attıklarını, öncelikli olarak yasal düzenlemeler hayata geçirdiklerini, kontrolleri artırdıklarını kaydetti.
Bu alanda yatırımların önünü açtıklarını ve tersaneciliği geliştirdiklerini, kıyıları deniz yapılarıyla donattıklarını, deniz ulaşımını teşvik ettiklerini anlatan Uraloğlu, bugün Türkiye’nin gerek bulunduğu coğrafyanın gerekse dünya deniz ticaretinin geleceğini inşa ettiğini belirtti.
“REKABETÇİ DENİZCİLİK DALINA SAHİP OLMANIN HAKLI GURURUNU YAŞIYORUZ”
Uraloğlu, dünya deniz ticaretinin 2023 yılında 12,3 milyar ton düzeyine ulaşarak bir evvelki yıla kıyasla yüzde 2,4 büyüdüğünü aktararak, global mal ticaretinin tonaj bazında yüzde 85’lik kısmının deniz yoluyla yapıldığını lisana getirdi.
Türkiye’nin 2023 yılındaki dış ticaret hacminin de yüzde 87,5’inin deniz yoluyla gerçekleştirdiği bilgisini paylaşan Uraloğlu, deniz yolu nakliyatının çağdaş dünyaya gerekli ölçekte mal ithalatı ve ihracatı açısından hayati değere sahip olduğunu söz etti.
Uraloğlu, bu şuurla deniz ticaret filosunu büyütmek ve limanların kapasitesini geliştirmek için attıkları adımlarla daha güçlü ve rekabetçi denizcilik bölümüne sahip olmanın haklı gururunu yaşadıklarını vurgulayarak, şöyle devam etti:
“Bakanlık olarak hayata geçirdiğimiz kontrol ve uygulamalarla Paris MoU’da 2008 yılında beyaz listeye geçtik ve o günden bu yana beyaz listede olmaya devam ediyoruz. Burada yeri gelmişken eylül ayı sonunda Memleketler arası Denizcilik Örgütü (IMO) tarafından gerçekleştirilen üye devlet kontrolünü muvaffakiyetle tamamladığımızı da duyurmaktan büyük memnuniyet duyuyorum. Denizcilik Genel Müdürlüğümüz uyumunda ilgili kurumların iştirakiyle hem Ankara’da hem de alanda gerçekleştirilen kontrollerde, denizcilik ile ilgili faaliyetlerimizin memleketler arası standartlara uygun olarak gerçekleştirildiğini de teyit ettik. Denizcilikte öncü olarak bildiğimiz birçok ülkeden daha başarılı olarak sonuçlanan kontrol, Bakanlığımızın, tüm paydaşlarımızın ve denizcilik topluluğumuzun özverili çalışmalarının sonucudur.”
Türk bayrağının, dünyanın en itibarlı bayrakları ortasında yer almaya devam ettiğinin altını çizen Uraloğlu, “2002 yılında 17. sırada yer alan Türk sahipli filomuz, bugün 2 bin 100’den fazla gemisiyle 52,7 milyon detveyt tona ulaşarak dünyada 11. sıraya yükseldi. Dünyada birinci 10’da yer alma amacımıza yalnızca bir basamak kaldı. 152 olan liman tesisi sayımız, 217’ye ulaşmış, bunun 194’ü aktif olarak deniz nakliyatına hizmet etmektedir. Limanlarımızdaki yük trafiği de müspet istikamette etkilenmiştir. 2002’de limanlarımızda 190 milyon ton olan elleçleme ölçümüz 2023’te 521 milyon tona, konteyner hacmimiz ise 6,5 kat artarak 12,6 milyon TEU’ya ulaşmıştır. 2024’e geldiğimizde ise birinci 10 ayda limanlarımızda elleçlenen yük ölçüsü, bir evvelki yılın tıpkı devrine nazaran yüzde 1,3 artarak 441,9 milyon tona ulaşmış, elleçlenen konteyner ölçüsü da yüzde 7,7 artışla 11,3 milyon TEU’ya ulaşmıştır.” diye konuştu.
Kruvaziyer turizminde de yükselişin devam ettiğine işaret eden Uraloğlu, 2024’ün 10 ayında limanlara uğrayan kruvaziyer gemi sayısının bir evvelki yılın tıpkı devrine nazaran yüzde 3,7 artarak 1112’ye çıktığını, ülkede 1,8 milyona yakın turisti bu yolla ağırladıklarını söyledi.
“TEKİRDAĞ’DAN İTALYA’YA YENİ BİR YURT DIŞI RO-RO SINIRI DAHA AÇMAYI PLANLIYORUZ”
Uraloğlu, 2023’te yurt dışı ilişkili tertipli Ro-Ro sınırlarında yaklaşık 705 bin araç taşındığını, bunun da son 21 yılda Ro-Ro nakliyatında yüzde 220 artış olduğunu kaydetti.
Yeni Ro-Ro çizgileri kurmak için de teşvik verdiklerini lisana getiren Uraloğlu, bu yıl bitmeden verecekleri teşvikle Tekirdağ’dan İtalya’ya yeni bir yurt dışı Ro-Ro çizgisi daha açmayı planladıklarını bildirdi.
Uraloğlu, Türk gemi insanlarının yabancı bayraklı gemilerde istihdamına yönelik “Gemi İnsanlarının Eğitim Belgelendirme ve Vardiya Tutma Standartları Hakkında Milletlerarası Sözleşme” yeterince Hong Kong, Norveç, İngiltere ve Finlandiya üzere denizciliğin önde gelen ülkeleriyle gemi insanı istihdamına yönelik ikili protokoller imzaladıklarını, Türk gemi insanlarının, 38 farklı ülkenin bayrağını taşıyan ticari gemilerde çalışabilme imkanına kavuştuğunu aktararak, bu sayıyı artırmak için diğer Avrupa ülkeleriyle de istişare çalışmalarını yürüttüklerini kaydetti.
Bugüne kadar bölüme 14,6 milyar liralık ÖTV’siz yakıt dayanağı sağladıklarını belirten Uraloğlu, “Denizcilikte yeşil dönüşüm için yürürlüğe koyduğumuz ve mart ayında yenilediğimiz ‘Hurdaya Ayrılan Türk Bayraklı Gemilerin Yerlerine Yeni Gemi İnşa Edilmesinin Teşvikine Dair Yönetmelik’ kapsamında dayanak düzeneğini oluşturduk. Bu kapsamda bugüne kadar toplam 4 gemi için 7 milyon dolar teşvik verdik. Verdiğimiz teşvikler kesimimiz tarafından ağır talep görüyor.” dedi.
Uraloğlu, Marmara Denizi’nin Özel Etraf Muhafaza (ÖÇK) Bölgesi ilan edildiğini hatırlatarak, “Tarama gerecinin bu korunma alanlarında dökülüp dökülemeyeceği konusunu hassasiyetle takip ettiğimizi bilmenizi isterim. Bununla ilgili Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığımızla uyumlu bir çalışma süreci geçirdik. İlgili mevzuatta yapılan düzenlemeyle Marmara’daki tesislerimizin yapacakları derinleştirme sonrası ortaya çıkacak tarama materyali, 2030’a kadar tekrar belirlenen alanlara dökülmeye devam edecek.” sözlerini kullandı.
“FETHİYE-KARAOT PROJESİ İÇİN KIYMETLİ İLERLEME KAYDETTİK”
Bakan Uraoğlu, ülkedeki özel tekne sayısının artışına bağlı bu teknelerin barınma-bağlama-kışlama gereksinimlerinin da devam ettiğini belirterek, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Ege ve Akdeniz’de tekne imal ve çekek yerleri projelerinden biri olan Fethiye-Karaot projesi için kıymetli ilerleme kaydettik. Proje alanı, ‘Doğal Sit-Nitelikli Doğal Müdafaa Alanı’ olarak belirlenen hudutların dışına çıkarıldı. Takviyelerinden ötürü Etraf Bakanımız başta olmak üzere bütün Bakanlığımız ünitelerine teşekkür ediyorum. Bu projeyi, bilhassa Fethiye-Karagözler’deki mevcut durumun rehabilite edilmesi hedefiyle yürüttük. Bu nedenle mahallî kullanıcılar başta olmak üzere o bölgenin gereksinimini karşılayacak düzenlemeyi yapacak, Karagözler’in taşınması ön kaidesiyle bu projeyi bir an önce hayata geçirmeye çalışacağız.
2002’de 41 olan yat limanı sayımızı 63’e, 8 bin 500 olan tekne bağlama kapasitemizi ise yüzde 194 artışla 25 bin 38’e çıkardık. Üretimleri devam eden ve yapılması planlananlar ile yat limanı sayısını 74’e, tekne kapasitesini ise 29 bin 29’a yükselteceğiz. Muğla’da Dalaman ile Datça, Antalya’da Gazipaşa ile Demre, İstanbul’da Haliç ve Tekirdağ’da Tekirdağ Yat Limanı olmak üzere toplam kapasiteleri 2 bin 291 tekne olan yat limanının çalışmasına devam ediyoruz. İzmir’de, Şifne, Çeşmealtı ve Şakran, Mersin’de, Aydıncık, Çanakkale’de ise Lapseki yat limanları planlamalarımız devam ediyor.”
Uraloğlu, 208 yat bağlama kapasiteli Gazipaşa Yat Limanının üretim çalışmalarını bitirdiklerini ve çok yakında hizmete açmayı planladıklarını muştusunu vererek, “Ayrıca 2025’te deniz ticaretimizin gelişmesi için en değerli ögelerden biri olan acentelerimizle ilgili mevzuatımız ‘Gemi Acenteleri Yönetmeliği’ni güncelleyeceğimizi de duyurmak istiyorum.” dedi.
Özel teknelerle ilgili devir dönem gelen kıymetli taleplerden birinin de teknelerin Türk bayrağına geçişinin sağlanmasına yönelik olduğunu lisana getiren Uraloğlu, “İmalat bölümünün korunması ismine bu tıp talepleri kısıtlı tutuyoruz, sonlandırıyoruz, hakikat bir yol haritasıyla yürütmek istiyoruz. Fakat ülkemizde üretimi yapılmayan ve deniz turizmi açısından yararı olacağını düşündüğümüz, örneğin 24 metre ve üzeri tekneler, 12 metre üzeri yelkenli tip tekneler üzere belirli bir uzunluk üzerindeki teknelerin ithalat rejimi yedinci husus kapsamında ikinci el olarak ithal edilebilmesini sağlamış olacağız.” ifadelerini kullandı.
Uraloğlu, daha yapacakları çok iş olduğunu belirterek, “Ülke savunmamız için donanmamızın rolü neyse ülke ticareti için de denizcilik bölümümüzün rolü tam olarak budur. Türk deniz ticaret filosunu yenileyerek 12 milyar tonu geçen dünya deniz ticaret hacminden daha fazla hisse almayı hedefliyoruz. Ro-Ro ve kabotaj nakliyatını geliştireceğiz. Türkiye’nin dış ticaretinde Türk sahipli filoyu kullanarak navlun açığını azaltmak için gemi işletmeciliğini destekleyen yeni modeller oluşturacağız. Gemi ve yat inşa sanayimizi yenilikçi teknolojilerle donatarak daha rekabetçi bir hale getirmeyi hedefliyoruz.” şeklinde konuştu.
Türkiye’nin deniz ticaretinden ve turizminden daha fazla hisse alması için birlikte hareket etmenin kıymetine değinen Uraloğlu, “Denizcilikten sorumlu Bakanlık olarak bir irade ortaya koyarken paydaşlarımızın fikirlerinin, tekliflerinin, tecrübelerinin bizim için yol gösterici olduğunu biliyoruz. Bu noktada İstanbul ve Marmara, Ege, Akdeniz, Karadeniz Bölgeleri Deniz Ticaret Odası üyelerinin de bizler için büyük ehemmiyete sahip olduğunu belirtmek isterim. Denizcilik kesiminde çok daha aktif ve verimli hizmet sunmak için Deniz Ticaret Odası ile omuz omuza çalışmaya ve yol yürümeye devam edeceğiz. Sizlerle birlikte Türkiye denizcilik alanındaki tartısını gelecekte daha fazla hissettirecek ve rekabet gücünü yükselterek denizcilik dalında dünyanın önde gelen ülkelerinden olacak.” değerlendirmesinde bulundu.
“DENİZCİLİK KESİMİ 22 YILDA SAĞLANAN ISLAHAT VE İSTİKRAR ADIMLARIYLA SIÇRAMA GÖSTERDİ”
İMEAK Deniz Ticaret Odası Yönetim Kurulu Lideri Tamer Kıran da ülkede bilhassa son 22 yılda sağlanan ıslahat ve istikrar adımlarıyla denizcilik bölümünün sıçrama gösterdiğini, bugün Türkiye’nin en fazla filoya sahip ülkeler ortasında 2 bin 48 gemi ve yaklaşık 52 milyon detveyt ton kapasiteye erişerek dünyada 11. sıraya yükseldiğini kaydetti.
Kıran, Türkiye’nin megayat ve römorkör inşaatlarında uzmanlaşmış tersanelerinin, hibrid/elektrik tahrikli feribotlar, balıkçı gemileri ve ileri teknolojiye sahip askeri deniz platformları inşaatlarında da dünya pazarında öne çıktığını lisana getirerek, “Tüm bu gelişmelerden gurur duyuyoruz lakin denizcilik bölümünün bugün bir yandan baş döndürücü değişimler, başka yandan artan jeopolitik istikrarsızlıkların şekillendirdiği gibisi görülmemiş zorluklarla karşı karşıya olduğunu da göz arkası etmememiz gerekiyor.” dedi.
Küresel iklim krizine karşı yeşil dönüşüm sürecinden deniz ticaret filosunun yanı sıra limanlar ve tersanelerin de kaçınılmaz olarak etkileneceğinden bahseden Kıran, “Yeşil dönüşümün sadece teknik ve operasyonel boyutları değil, finansmanı, eğitimi ve toplumsal tesirleri de büyük kıymet taşımaktadır. Denizcilik dalında sürdürülebilirliğin nasıl finanse edileceği, yeşil dönüşümün toplumsal boyutu ve bu sürecin çalışanlar üzerindeki tesirleri de çok kıymetli bir başlık olarak karşımıza çıkmaktadır.” diye konuştu.
Kıran, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığının en yakın ve en verimli çalışmalar gerçekleştirdikleri bir Bakanlık olduğunu vurgulayarak, “Odamız ile Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığımız ortasındaki karşılıklı diyalog ve samimiyetin her sorunun üstesinden gelmemize imkan verecek kadar güçlü olduğunu belirtmek isterim.” sözünü kullandı.
Programa, Sakarya Valisi Rahmi Doğan, AK Parti Sakarya Milletvekili Ali İnci, Sakarya Büyükşehir Belediye Başkanı Yusuf Alemdar, Ulaştırma ve Altyapı Bakan Yardımcısı Durmuş Ünüvar, İMEAK Deniz Ticaret Odası Meclis Başkanı Başaran Bayrak ile denizcilik dalı temsilcileri katıldı.
patronlardunyasi.com
