Cumhurbaşkanı Erdoğan: Ceza adaleti sisteminde mağdur odaklı yeni politikaları uygulamaya alıyoruz
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Beştepe Millet Kongre ve Kültür Merkezi’nde düzenlenen Yargı Islahatı Stratejisi Tanıtım Toplantısı’na katılarak konuşma yaptı.
Konuşmasına, Bolu Kartalkaya’da bir otelde çıkan yangında hayatını kaybeden vatandaşlara Allah’tan rahmet, ailelerine başsağlığı ve yaralılara acil şifalar dileyerek başlayan Cumhurbaşkanı Erdoğan, Dördüncü Yargı Islahatı Strateji Belgesi’nin, ülke, millet ve adalet teşkilatı için hayırlara vesile olmasını temenni etti.
ADLİ BİLİMLERDE DİJİTAL DÖNÜŞÜMÜ HIZLANDIRMAYI HEDEFLİYORUZ
Yeni Yargı Islahatı Stratejisi’yle adaletin aktifliğine ve yargı sistemlerinin gereksinimlerine yönelik yeni siyasetleri belirlediklerini lisana getiren Cumhurbaşkanı Erdoğan, şöyle devam etti:
5 hedef, 4 maksat ve 264 faaliyetin yer aldığı 4’üncü Strateji Evrakımızla; Yargı bağımsızlığı ve tarafsızlığını daha da güçlendirmeyi, vatandaşlarımızın hukuksal güvenliğini daha da kuvvetlendirmeyi, yargılamaların vaktinde ve makul müddette tamamlanmasını, tahlil merkezli ve öngörülebilir bir adalet sistemi oluşturmayı, yargılama yöntemlerini sadeleştirerek verimliliği artırmayı, yargıya ait inanç ve memnuniyeti daha da yükseltmeyi onarıcı ve telafi edici adalet uygulamalarını yaygınlaştırmayı, ceza adaleti sisteminin aktiflik ve caydırıcılığını tahkim etmeyi ve adalet hizmetleri ile isimli bilimlerde dijital dönüşümü hızlandırmayı hedefliyoruz.
Yargı Islahatı Stratejimizin en kıymetli önceliklerinden biri, makul müddette yargılanma hakkı teminatlarının artırılmasıdır. Bu kapsamda yargılama metotlarına, teşkilat yapısına, insan kaynaklarına ve teknik altyapıya ait birçok çalışma alanı tespit ettik. Geçtiğimiz devirlerde adil yargılanma hakkının faal bir halde korunması noktasında kıymetli ıslahatları devreye almıştık. Anayasa Mahkemesine kişisel müracaat ve bilgi edinme hakkı üzere yenilikleri mevzuatımıza eklemiştik. Kamu Denetçiliği Kurumu, Kişisel Verileri Koruma Kurumu, Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu üzere yeni üniteler ihdas etmiştik.
ETKİN VE SÜRATLİ İŞLEYEN BİR ADALET SİSTEMİ İNŞA EDECEĞİZ
4’üncü Yargı Islahatı Strateji Dokümanı ile de hak arama yollarını daha da güçlendirmeyi hedefliyoruz. Mağdurların kâfi garantiye sahip olduğu telafi edici bir adalet sisteminin oluşturulması konusunun üzerinde de ehemmiyetle duruyoruz. Adalete inancın tam olarak tesis edilmesi için ceza adaleti sisteminde mağdur odaklı yeni siyasetleri uygulamaya alıyoruz. Uyuşmazlıkların önlenmesi ve mahkemeye taşınmadan kaynağında çözülmesi, yargının iş yükünün azaltılmasında büyük kıymet arz ediyor. Bu çerçevede dava öncesi alternatif uyuşmazlık tahlil metotlarının kapsamının genişletilmesini öncelikli siyaset olarak belirledik. Strateji Evrakımızla bu prosedürlerin sistem içindeki yerini güçlendiriyor; toplum genelinde müzakere kültürünü geliştirmeyi hedefliyoruz. “Hukukun Üstünlüğünü Temel Alan, Gecikmeyen ve Öngörülebilir Bir Adalet Sistemi” vizyonu ile hazırladığımız Yeni Strateji Evrakı ile, faal ve süratli işleyen bir adalet sistemi inşa edeceğiz.
TEMYİZ İNCELEMELERİNİN 6 AY İÇERİSİNDE SONUÇLANDIRILMASINI HEDEFLİYORUZ
Bu çerçevede uzlaştırıcı, birleştirici, özgürlükçü, toplumun tüm kısımlarını kuşatan yeni ve sivil bir Anayasa çalışmalarımıza sürat vereceklerini belirten Erdoğan, kelamlarını şöyle sürdürdü:
İnsan Hakları alanındaki kurumsal kapasitemizi güçlendirecek; hazırlayacağımız yeni İnsan Hakları Aksiyon Planı ile hak ve özgürlüklerin daha faal korunmasını sağlayacağız. Kişisel Verileri Koruma Kurumu, Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu üzere ferdi hak arama kurumlarımızın kurumsal yapısını ve memleketler arası kuruluşlarla uyumluluklarını güçlendireceğiz. Söz ve basın özgürlüğü ile kişi hürriyeti ve güvenliğine ait standartları yükseltecek; yeni hak arama yollarını çeşitli önlem ve uygulamalarla tahkim edeceğiz. Makul müddette yargılanma hakkının temini için mahkemeler teşkilatının tertip yapısını tekrar tanzim edeceğiz. Ceza mahkemelerinin vazife alanlarını yine düzenleyecek, gereksinim duyulan yerlerde yeni adliyeler kuracak, mahkeme sayılarını artıracak ve tek yargıçla çalışan kimi mahkemelerin heyet halinde çalışmalarını temin edeceğiz.
Temyiz kanun yolunun aktifliğine yönelik yeni düzenlemelerle temyiz incelemelerinin 6 ay içerisinde sonuçlandırılmasını hedefliyoruz. Bunun için Yargıtay ve Danıştay Kanunlarında yer alan daire ve üye sayılarını iş yüküyle orantılı olacak halde tekrar belirleyeceğiz. Temyiz incelemeleri üzere, istinaf incelemelerinin de 6 ay içinde neticelendirilmesine yönelik düzenlemeler yapacağız. İstinaf mahkemelerindeki daire ve hâkim sayılarını iş yüküne uygun ve uzmanlaşmayı sağlayacak formda artıracağız. Birinci derece mahkemelerinde uzun süren davalar istinaf mahkemelerinde öncelikle incelenecek ve birtakım davalarda istinaf incelemesi olmadan direkt temyiz incelemesi yapılacaktır.
SAVUNMA KURUMUNU DAHA DA GÜÇLENDİRMEYİ HEDEFLİYORUZ
İhtisaslaşmaya ait uygulamalar geliştirerek süreçlerin daha faal ve süratli tamamlanmasını sağlayacağız. Önümüzdeki devirde yargıçlarımız meslek hayatları boyunca hukuk ve ceza hâkimi olarak sınıflandırılacak; etraf, sıhhat, sigorta, trafik ve iş kazalarından kaynaklanan dava tipleri için yeni ihtisas mahkemeleri kurulacaktır. Savunmanın güçlendirilmesi ve avukatların isimli süreçlere daha aktif katılabilmesi için Avukatlık Kanunu’nu güncellemeyi ve savunma kurumunu daha da güçlendirmeyi hedefliyoruz. Şirketlerin ve yapı kooperatiflerinin avukat bulundurma zorunluluğunun genişletilmesi ve makul davalarda avukatla temsil mecburiyetinin getirilmesine yönelik çalışmalar yapacağız. Stajyer avukatlarımıza staj başlangıç takviyesi sağlayacak ve mesleklerine ekonomik dertlerden uzak bir biçimde hazırlanmalarını temin edeceğiz. Bağlı çalışan avukatlar için mesleğin niteliğine uygun yeni bir fiyat rejiminin oluşturulması da yapacağımız çalışmalar ortasındadır.
Yargılamaların daha kısa müddette tamamlanması için birinci derece ceza ve hukuk yargılamalarında amaç mühletler kısaltılacak; istinaf kanun yolu kademesindeki amaç mühletleri de yine belirlenecektir. Keza yeni düzenlemelerle duruşmaların iki aydan fazla ertelenmemesini ve birtakım uyuşmazlıkların da duruşma yapılmaksızın çözülmesini sağlayacağız. Bozma kararı verilen belgelerin öncelikle ve acilen görülmesi ise bir başka amacımızdır.
ADALET HİZMETLERİNDE YAPAY ZEKA UYGULAMALARINDAN İSTİFADE EDECEĞİZ
Diğer taraftan, yargı bilişim sistemimizi şimdiki teknolojiler doğrultusunda geliştirmekte kararlıyız. Dijital tahlil platformları, çevrim içi uyuşmazlık ve elektronik tahlil usullerini devreye alacak; adalet hizmetlerinde yapay zekâ uygulamalarından istifade edeceğiz. Yargılamaların amaç mühlet içinde tamamlanması için isimli ve idari yargı adalet kurullarını da tekrar yapılandırmayı hedefliyoruz. Komisyonlarımıza adalet dairelerinin işleyişine matuf tespit ve tahlil tekliflerini içeren rapor hazırlama vazifesini tevdi edeceğiz. Adalet Komitesi Liderlerimize da yargılamaların gaye müddette tamamlanmasına yönelik yeni görevler vereceğiz.
NOTERLİKLERİN MİSYON TARİFLERİNİ TEKRAR DÜZENLEYECEĞİZ
Yeni periyotta performans ve verimliliği artırmak için önleyici teftiş uygulamaları da geliştireceğiz. Teftiş Heyetlerimiz, başta uzun süren yargılamalar olmak üzere, yargıya ait sıkıntıları anlık olarak takip edecekler. Uzmanlıktan kaynaklanan sıkıntıların giderilmesi ismine mevzuat düzenlemeleri yapacak ve idari önlemler alacağız. Yeniden, tebligat süreçlerinde yanılgıların azaltılması ve tebligatların süratli yapılması için çeşitli önlem ve uygulamaları hayata geçireceğiz. Bu kapsamda sade ve kolay bir tebligat yolu belirleyecek; tüm kamu vazifelileri için elektronik tebligat alma zaruriliği getireceğiz. Noterliklerin misyon tariflerini, yargının iş yükünü azaltacak biçimde tekrar düzenleyeceğiz. Noterlik Kanunu’nu yenileyecek; hukuk fakültesi mezunlarının vazife alacağı yeni bir kurum olarak Noter Yardımcılığını sisteme kazandıracağız.
patronlardunyasi.com
