‘Domuz Kasaplığı’ dolandırıcılığı küresel ölçekte yayılıyor ve yeni yöntemlerle gelişiyor
Kanadalı bir yazılım şirketinde çalışan Edgar büyük bir danışmanlık firmasında misyon yapan Singapurlu Rita ile LinkedIn üzerinden tanıştı.
İkili yalnızca arkadaş olmalarına karşın internetten daima sohbet ediyorlardı. Bir gün Rita Edgar’a kripto ticaretini öğretmeyi teklif etti.
Edgar öğrendikleriyle hayli para kazandı. Bunun üzerine işi büyütmeye karar verdi. Fakat parasını çekmeye kalkınca kripto ticaret sitesinin uydurma olduğu ve 78 bin dolar kaybettiği anlaşıldı.
Rita’nın da Myanmar’daki bir binada esir tutulan, insan kaçakçılığı mağduru bir Filipinli olduğu ortaya çıktı.
Edgar ve Rita farklı formlarda “pig-butchering” (“domuz kasaplığı”) kurbanı olmuştu. Bu metot her yıl kurbanlarından 500 milyar doları aşkın para çalan küresel bir bölümün en kârlı numaraları ortasında. The Economist’in sekiz kısımlık “Scam Inc” podcast’inde kelam konusu kabahat, hatalılar ve yol açtıkları lisana getirilmemiş acılar anlatılıyor.
Çincesi “sha zhu pan” tabirinden gelen domuz kasaplığı aslında Çin cürüm dünyasında kullanılan bir argo tabir. Dolandırıcılar evvel düzmece toplumsal medya profilleri oluşturarak bir ahır inşa ediyor. Akabinde amaç tespit edip domuzu buluyor. Sonra haftalar yahut aylar boyunca inancını kazanarak domuzu büyütüyor. Devamında onu yatırımın cazibesine ikna edip kesiyor. Son olarak domuzu, ailesini ve dostlarını “son modülüne kadar” sömürecek halde doğruyor.
KİLİSEDEN PARA ÇALAN PAPAZ
Sektör süratle büyüyor. Singapur’da dolandırıcılık en yaygın cürüm durumunda. Birleşmiş Milletler’e nazaran 2023 yılında dalda Kamboçya ve Myanmar’da 250 bine yakın insan yer aldı. Bir öbür varsayıma nazaran dünya genelinde 1.5 milyon kişi bu dalda çalışıyor. “Scam Inc” podcast’inde 9.2 milyon kaptıran Minnesota’lı bir adamın ve internette tanıştığı Bella isimli uydurma bayana inanıp kriptoya 47 milyon dolar yatırarak Kansas kırsalında çalıştığı bankayı batıran müdürün kıssasını anlattık. Yarı vakitli papazlık yapan adam kiliseden de para çalmış.
Çevrimiçi dolandırıcılık boyut ve kapsam bakımından uyuşturucu bölümüyle kıyaslanacak seviyede. Üstelik birçok açıdan ondan beter. Zira yalnızca hayatınıza devam etmek bile sizi potansiyel gaye yapabiliyor.
Sadece aşk bağı üzerinden avlanmıyorlar. Dolandırıcılar dehşet, yalnızlık, açgözlülük, tasa ve badire üzere bütün insani kırılganlıkları maksat alıyor.
DOLANDIRICILIK KASABALARI
Şu an dolandırıcılığın uyuşturucudan bile beter olmasının başka sebebiyse kanunun birden fazla vakit kesime erişememesi. Gerçek dünyadaki domuz kasapları dolandırıcıların üretim sınırlarına mesken sahipliği yapan ve esir kampı ile şirketler etrafına kurulu eski yordam kentlere benzeyen, kendi süpermarketi, genelevleri ve kumarhaneleri bulunan yerlerde faaliyet gösteriyor. Sorun çıkaran çalışanlar için azap odaları da bulunabiliyor. Kârların bir kısmıyla siyasetçiler ve yetkililer satın alınarak himaye sağlanıyor. Filipinler’de Alice Guo ismindeki bir Çinli bayan harap haldeki küçük bir kasabaya belediye başkanı olduktan sonra 30 binalık bir dolandırıcılık kompleksi inşa etti. 2019-2024 periyodunda bayanın banka hesabından geçen para 400 milyon doları aşıyordu.
Sanal alemdeki dolandırıcıları ele geçirmek de birebir derecede sıkıntı. Bunları yöneten Çinli kabahat örgütleri hiyerarşik mafyalar değil. Daha fazla süreksiz işlere dayanan bir nevi yeraltı iktisadı kuruyorlar.
KRİPTO ÖZGÜRLÜK
Dolandırıcılığın uyuşturucudan daha beter olmasının son sebebi ise inovatif boyutu. Düzenbazlar kurbanların aygıtlarından hassas bilgileri toplamak için gelişmiş makûs hedefli yazılımlar kullanıyor. Web alanları, yapay zeka yazılımları ve azap aletleri üzere araç ve hizmetler çevrimiçi pazar yerlerinde alınıp satılıyor. Kripto para sayesinde düzenbazlar süratle ve isimleri ortaya çıkmadan parayı gerçek dünyaya sokabiliyor. Amerika’da eli kulağında olan kripto kontrol serbestisinin faydaları olabilir ancak dolandırıcılara da yeni imkanlar açacağı kesin.
Yapay zeka da bu inovasyona büyük ivme katacak. Bugün bile bir kişinin yalnızca 15 saniyelik ses kaydının bulunması hatalıların birebir sesi taklit eden klonlar üretmesine yetiyor. İngiliz mühendislik firması Arup’un Hong Kong ofisindeki bir çalışan, ortalarında finans müdürünün de bulunduğu iş arkadaşlarıyla yaptığını sandığı bir “deepfake” manzaralı görüşme sonrası kandırılıp şirketin 25 milyon dolarını verdi.
ABD-ÇİN İŞBİRLİĞİ ŞART
Yetkililer dolandırıcılarla uğraş için kendi ağlarını kurmalı. Bugün uyuşturucu ticaretiyle çabaya devasa kaynaklar ayıran birçok emniyet gücü dolandırıcılığa görece kıymetsiz bir sıkıntı, kurbanlarına ise enayi gözüyle bakıyor. Halbuki bankalar, kripto borsaları, internet hizmeti sağlayıcıları, telekomünikasyon şirketleri, toplumsal medya platformları ve e-ticaret firmalarıyla işbirliği yapılması gerekiyor.
Ülkeler kendi hudutlarının dışına da bakmalı. Hatalılar parayı ve insanları farklı ülkelere taşırken ulusal kolluk kuvvetleri ve hukuk onların suratına ayak uyduramıyor. Birçok dolandırıcılık sisteminin başında Çin anakarasından isimler var. Çin Komünist Partisi her yıl yüz binlerce dolandırıcılık şüphelisi yakalıyor. Hata örgütlerinin ne kadar büyük ve karmaşık olduğunu daha uygun bilen bir ülke yok. Amerika ile Çin’in hengameli olduğu bir devirden geçiyor olabiliriz. Ancak ortak yarar için bu hususta işbirliği koşul.
patronlarduunyasi.com
