Do­nald Trump’ın kazanmasıyla sonuçlanan ABD seçimlerinde Türklerin yatırımları hız kazandı

Dünyanın gözü kulağı ay­lardır ABD’deki başkan­lık seçimlerindeydi. Do­nald Trump’ın zaferiyle sonuçla­nan seçimler, Demokrat cephede de şaşkınlık yaratırken, farkın beklenenden yüksek çıkması, se­natoda kararların artık daha ko­lay alınacağını gösteriyor.

Bu da en fazla global siyasetten öte, küresel ekonomiyi ilgilendirecek üzere görünüyor. Çünkü Trump’a za­feri kazandıran demokrasinin baskılanması değil, lisanından dü­şürmediği iktisattı. Lokal ekonomiyi güçlendirme vaadini sıklıkla belirten Trump’ın çizdi­ği rotanın birinci durağı Çin olacak. Yalnızca göçle gündeme gelen gü­ney hududundaki duvarı değil, eko­nomideki korumacılık duvarını siyaset olarak belirleyen Trump, Çin’i kıskaca alacak adımlar ata­cak.

Bu da üretim konusunda dünyanın tekrar şekillenmesi manasına gelecek. Bu da Türkiye başta olmak üzere Batı ile güçlü bağları olan birçok üretici ülke­nin daha fazla ilgi göreceğini de gösteriyor. Gelelim seçimin Tür­kiye’ye olan tesirlerine. Trump’ın zaferi Türkiye’yi dünyadan bir nebze ayrıştırdı. Türk lirası var­lıklar şimdilik olumlu reaksiyon ver­di. Borsada da yükseliş yaşandı. Ekonomist Timothy Ash, yeni sürecin uzun vadede Türkiye le­hine olabileceğini düşünürken, çoğunluk ise olumsuz yansıyaca­ğını öngörüyor.

ÖNCE DEVLER GİTTİ

Trump’ın birinci periyodunda alü­minyum ve öbür metallere bir gece yarısı konulan yüksek vergi­lerin yarattığı çekince unutulma­dı. Sürecin misal formda başka dallara yansıması mümkünlüğü da Türk şirketlerin rotasını ABD’ye çevirmesini tetikleyeceği ihti­mali yüksek.

Dünya’dan Kerim Ülker’in haberine nazaran, ABD-Türkiye ortasında 100 milyar dolarlık ticaret hacmi he­definin gölgesinde kalan yatı­rımlarda artış, birçok şirketin ABD’yle ilgili planlarını daha da derinleştirecek. Aslında Türki­ye’nin önde gelen holdinglerinin ABD’de 10 milyar dolara ulaşan bir varlığı kelam konusu. Bu yılın başında Ankara’da düzenlenen Türkiye-ABD Greentech Tech Heyeti Çalışma Yemeği’nde ko­nuşan Türkiye Odalar ve Borsa­lar Birliği (TOBB) Lideri M. Ri­fat Hisarcıklıoğlu’nun verdiği ra­kamlara nazaran ABD’li şirketlerin Türkiye’de 15 milyar dolarlık ya­tırımı bulunurken, Türk şirket­lerinin de ABD’de 9.7 milyar do­larlık yatırım yapmış durumda. Buna inşaat bölümündeki yatı­rımları eklediğimizde sayı 13- 14 milyar dolara ulaşıyor.

ABD’de yatırım yapan Türk şirketler ara­sında iktisada taraf veren dev­lerin olması dikkat cazip. Bun­lar ortasında Koç Holding, Saban­cı Kümesi, Yıldız Holding, Ciner Holding, Borusan üzere Türki­ye’nin en güçlü kümeleri var. Bir de New Mexico’da 42 milyon do­larlık yatırıma imza atan Aba­lıoğlu, Kuzey Karolina’da tesis kurmayı planlayan Erdemoğlu, Tennessee’de 20 milyon dolarlık etiket fabrikasına imza atan Kor­sini, 2009’da Atalanta’da fabrika kuran Sarkuysan, Güney Karoli­na’da 370 milyon dolarlık batar­ya fabrikası kuran Pomega-Kont­rolmatik üzere yıldızı parlayan şir­ketleri ekleyin…

GAYRİMENKUL EN FAZLA İLGİ GÖREN SEKTÖR

Sabancı Ailesi’nin üyesi De­mir Sabancı’ya ilişkin Sedesco ve Ali Sabancı’nın yönettiği Temel Gay­rimenkul’ün ABD’de milyonlar­ca dolarlık yatırımları biliniyor. Bilgili Grubu’ndan, Okan Hol­ding’e Süzer Grubu’ndan, Do­ğuş Grubu’na Bayraktarlar Hol­ding’den, Ant Yapı’ya kadar bir­çok Türk gayrimenkul şirketinin ABD’de yatırım yaptığı, 3-4 mil­yar dolarlık büyüklüğe sahip dev projelere imza attığı geçen sene duyrulmuştu.

Üretimde de son 5 yılda benzeri bir açılım kelam konusu oldu. İşte o yatırımlar ortasında en kıymetli 5 yatırım:

FLORİDA’NIN EN ESASLI TERSANESİ KOÇ HOLDİNG’İN OLDU

ABD’de birinci dikkat çeken atılı­mı Koç Holding yaptı. ABD’nin en eski lüks yat üreticilerinden biri olan Miami’deki mega yat üreti­cisi Merrill – Stevens’in müşteri­leri ortasında Trump Ailesi’nin de olduğunu hatırlatalım.

YILDIZ’DAN 130 MİLYON DOLARLIK SATIN ALMA

2013’te Koç ile ABD’de bir diğer değerli Türk yatırımı da­ha yaşandı. 2008 yılında Godi­va’yı alarak çikolata dünyasın­da büyük bir atılım gerçekleşti­ren Yıldız Holding, bu alımdan 5 yıl sonra rotasını ABD’ye çevir­di. ABD’de 1898’de kurulan çi­kolata üreticisi DeMet’s Candy Company, 221 milyon dolara Yıl­dız Holding bünyesine katıldı. ABD’de Pennslyvania -Mohn­ton’da ve New York-Big Flats’de bulunan iki fabrikasında üretim yapan DeMet’s’in 2012 yılsonu prestijiyle satışları yaklaşık 130 milyon dolar meblağında gerçekle­şen bir dev olarak biliniyor. Ayrı­ca Yıldız Holding, ABD’de ayrıyeten Godiva markasını büyütüyor.

BORUSAN EVVEL YATIRIM YAPTI

2014’te ise ABD’ye o devirli ortağı Alman Mannessmann ile adım atan Borusan, Houston’a 150 milyon dolarlık yatırım ka­rarı aldı. Burada boru üretimi yapan Borusan, geçen yıl de bu yatırıma Florida ve Alabama’da faaliyet gösteren Berg Pipe’ı ek­ledi. Borusan’ın Berg alımı da 162 milyon dolarlık bir süreçti. Gerçekleşen toplam yatırımlar­la ABD’deki tesis sayısını 4’e çı­karan Borusan, toplam üretim kapasitesi 1 milyon tona, ABD ci­rosu ise yaklaşık 1 milyar dolara ulaştırmayı planlıyor.

CİNER, ŞİŞECAM’LA 4 MİLYAR DOLAR DAHA YATIRACAK

2015’te, dünyanın en büyük soda külü üreticilerinden olan Koreli OCI Company’nin Kuzey Amerika’daki iştiraki olan OCI Resources LP şirketinin yüzde 75 payını alarak ABD’ye güç­lü adımla giren Ciner Kümesi, ül­kedeki en büyük Türk yatırım­cısı oldu. Yatırımlarını WE So­da şemsiyesi altında toplayan Ciner, bu varlığı da geçmiş yıl­larda 5 milyar dolara satmak için yabancılarla masaya oturmuştu. Ciner’in ABD’deki iş ortağı ise Şişecam Kümesi. 2019’da ABD’ye giren Şişecam, 2021 yılı ve ön­cesindeki alımlarla hissesini yüz­de 60’a çıkardı. Her iki ortak, 3 yıl evvel yaklaşık 4 milyar dolarlık soda külü yatırımını hayata geçi­receklerini açıklamıştı.

patronlardunyasi.com