İstenmeyen ısrarlı ve sürekli yapılan ticari aramalar ve atılan e-postalara karşı önlem
Evinizde otururken, ofiste çalışırken reklam, ticari faaliyet hatta dolandırıcılık hedefli, izinli-izinsiz, ısrarlı ve rahatsızlık veren arama, SMS ve e-postalara karşı başvurulabilecek en kolay ve tesirli prosedür, bu numara ve siteleri e-Devlet üzerinden engellemek. Hürriyet’ten Oya Armutçu’nun haberine nazaran, fazla bilinmeyen ve uygulanmayan e-Devlet üzerinden engelleme formülü adım adım şöyle:
E-DEVLET’TEN 8 ADIMLA
1- e-Devlet’e girin.
2- Arama kısmına ‘Ticari ileti’ yazın. Çıkan linklerden ‘ticari elektronik mesaj idare sistemi’ne girin.
3- ’Yeni bağlantı adresi ekle’ butonuna tıklayın.
4- Metni okuyup onayladıktan sonra altta ‘telefon numarası ekle’ye telefon numaranızı yazın.
5- Telefona gelen doğrulama kodunu yazın.
6- ‘İletişim adresi başarılı bir formda kaydedilmiştir’ ibaresinden geldikten sonra ‘iletişim adresi listesi’ne tıklayın.
7- Çıkan sekmede sizi arayan, SMS ve e-mail atan şirketleri göreceksiniz. İstediğinizi tıklayarak engelleyin.
RAHATSIZ EDENLERİ ŞİKÂYET EDİN
Onay alınmadan müsaadesiz yapılan rahatsız edici telefon aramaları ile e-postaları e-Devlet kapısı, Mesaj İdare Sistemi (İYS) yahut Ticaret Bakanlığı’nın internet sitesi üzerinden şikâyet edebilirsiniz. Şikâyetçi olmak için öbür bir yol da ikametgâhınızın bulunduğu yerdeki Ticaret Bakanlığı İl Müdürlüğü’ne yazılı müracaat yapmak. Bu durumda ilgililerine binlerce liralık caydırıcı cezalar kesilebiliyor.
Telefon numaralarının ‘kişisel veri’ olmasından hareketle rahatsızlık verenleri Şahsî Bilgilerin Korunması Kurumu’na şikâyet bir öbür prosedür. Bu durumda kurum, ihlali yapanlara idari yaptırım uygulayarak ceza verebilir.
3 AYDAN 1 YILA KADAR HAPİS
– Bilinmeyen numaradan arama geldiyse şikâyet nasıl yapılabilir? Türkiye’de zımnî numaralar, mahkeme kararı ve savcılık tarafından operatörlerden talep edilerek tespit edilebilir. Operatörler arayan numaraları kayıt altına aldığı için bu bilgiyi savcılık ile paylaşır. Süreç yasal prosedürlere uygun yürütülür. Savcılığa müracaat etmeniz gerekir.
– Bu cürümde şikâyet süreci nasıl işler? ‘Kişilerin huzur ve sükûnunu bozma’ kabahati kovuşturulması şikâyete tabi ve uzlaştırma kapsamındadır. Uzlaşma sağlanamaması halinde fail hakkında dava açılır. Hatanın cezası üç aydan bir yıla kadar mahpustur.
– Hatanın kriterleri nelerdir? TCK 123. hususa nazaran aşağıdaki üç seçimlik hareketten rastgele birinin yapılması halinde bu kabahat oluşur. Bu hareketler; ‘ısrarla telefon edilmesi, ısrarla gürültü yapılması, ısrarla hukuka ters diğer bir davranışta bulunulmasıdır.’ Bu cürümde korunan türel fayda, kişi özgürlüğünün korunması, bireyin ruhsal ve ruhsal bakımdan rahatsız edilmemesi ve ömrünü sağlıklı bir halde sürdürmesidir. Diğer bir tabirle bireylerin rahatsız edilmeden sükûn içinde huzurlu ve sağlıklı hayat hakkı korunmaktadır.
Yargıtay’ın bu husustaki uygulaması nasıldır? Yargıtay, bu kabahatin oluşabilmesi için bir defa telefon edilmesini kâfi görmemektedir. Rahatsız edici telefon aramalarının ısrarla tekrarlanması, süreklilik arz etmesi ve bireylerin huzur ve sükûnunu bozma saikini aramaktadır. Yargıtay 4. Ceza Dairesi’nin 2020/18199 E. 2022/17121 K sayılı örnek kararında, “Bu hatanın oluşabilmesi için, kanun metninde yazılı bulunan telefon etme, gürültü yapma ya da tıpkı gayeyle hukuka karşıt bir davranışta bulunulması aksiyonlarını bir defa yapmasının kâfi olmadığı, hareketlerin ısrarla tekrarlanması ve yalnızca şahısların huzur ve sükununu bozma saiki ile işlenmesi gerekmektedir” denilmiştir.
TAZMİNAT DA İSTENEBİLİR
– Manevi tazminat davası açılabilir mi? Rahatsız edici aramalara karşı savcılığa şikâyet yanında manevi tazminat davası da açılabilir. Mahkeme, manevi tazminata hükmederse tazminat sayısı şu kriterlere nazaran belirler: “Somut olayın doğurduğu durumlar ve özel haller, davacının ve davalının toplumsal ve ekonomik durumu, kusur tartısı ve davacının ihlal nedeniyle yaşadığı elem ve acının hayatın olağan akışında kabul edilebilirliği.” Bu hususta, Yargıtay 4 Hukuk Dairesi’nin 2016/8352 E. 2016/10788 K sayılı örnek kararı da özetle şöyledir: “Hâkim manevi tazminatın ölçüsünü tayin ederken atak teşkil eden hareket ve olayın özelliği yanında tarafların kusur oranını, sıfatını, işgal ettikleri makamı ve öteki toplumsal ve ekonomik durumlarını da dikkate almalıdır. Ölçünün belirlenmesinde her olaya nazaran özel hal ve kuralların bulunacağı da gözetilerek takdir hakkını objektif olarak göstermeli.”
ISRARLI ARAMALAR HUZURU BOZMA SUÇU
Ticari aramalar dışındaki ısrarlı ve rahatsız edici aramalar kabahat olur mu sorusunu ise Tekirdağ Barosu avukatı Ergün Vardar yanıtladı.
– Beni daima arayıp rahatsız eden eski sevgilimi savcılığa şikâyet edebilir miyim? Bu yaptığı kabahat mu? Evet edebilirsiniz. Savcılığa ısrarla ve daima aranarak rahatsız edildiğiniz için şikâyetçi olun. Şikâyet dilekçenizde arayan numarayı, sizin telefon numaranızı, arayan şahsın arama saatlerini belirtin. Bu biçimde daima, ısrarlı istenmeyen aramalar TCK’nın 123. unsurunda düzenlenen ‘kişilerin huzur ve sükununu bozma’ hatasını oluşturur. Faile üç aydan bir yıla kadar mahpus cezası verilir. TCK’nın 123/A unsuru ise “Israrlı halde fiziken takip etmek ya da haberleşme ve bağlantı araçlarını, bilişim sistemlerini yahut üçüncü bireyleri kullanarak temas kurmaya çalışmak suretiyle huzursuzluk oluşmasına neden olan faile altı aydan iki yıla kadar mahpus cezası verilir” halindedir.
patronlardunyasi.com
