Kaçak cep telefonu sayısı 3,5 milyona yükseldi: Vergi kaybı 30 milyar TL
Düşük alım gücü, taksit sınırlaması ve yüksek vergiler nedeniyle kayıt dışı cep telefonu sayısı 3,5 milyona yükselirken, bu durumun yıllık 30 milyar TL’den fazla vergi kaybına yol açtığı tahmin ediliyor. MOBİSAD Başkanı Turnacı, kayıt dışılığın önlenmesiyle vergi gelirinin artacağını ve vatandaşın da daha uygun maliyetlerle teknolojiye erişeceğini belirtti.
Ekonomim’den Yener Karadeniz’in haberine nazaran, son yıllarda cep telefonlarına getirilen yüksek vergi oranları ve kredi kartına taksit sınırlaması, vatandaşın alım gücünde yaşanan düşüşle birleşince kayıt dışı cep telefonu arttı.
Yasal yollarla satılan cep telefonu sayısı 10 milyona gerilerken, kayıt dışının 3,5 milyonu aştığı iddia ediliyor. Kayıt dışına tekrar yüksek fiyatlar nedeniyle tercih edilen yolcu beraberi aygıtlar da eklendiğinde bu sayının 5 milyonu bulduğu lisana getiriliyor. Bu durum bölümün gelişimini hatta ayakta kalmasını zorlaştırırken yalnızca kayıt dışı aygıtlar nedeni ile yıllık 30 milyar TL’den fazla vergi kaybı meydana geldiği hesaplanıyor. ÖTV oranında düşüş ve taksit sayısında esneme ile vatandaşın uygun fiyatla cep telefonuna ulaşabileceğini belirten Kesim temsilcileri, böylelikle hem devletin vergi gelirini artırabileceğini hem de kayıt dışı piyasanın bitirilebileceğini lisana getirerek bu alanda düzenleme talebinde bulunuyor.
YÜKSEK FİYATLAR ALTERNATİF KANALLARA İTİYOR
Kayıtdışı aygıt, yüksek cep telefonu maliyetlerini bypass etmek maksadıyla yasal olmayan prosedürler ile ülkeye getirilen ve sistem içinde tekrar yasal olmayan prosedürler ile kullanılan aygıtlara deniliyor.
Mobil Bağlantı Araçları ve Bilgi Teknolojileri İş İnsanları Derneği (MOBİSAD) Başkanı Mustafa Kemal Turnacı, Türkiye’de alım gücünün düşük olmasının da tesiri ile teknolojiye ulaşmanın giderek zorlaştığını söyledi. Burada en kıymetli nedenlerin başında yüksek vergi oranlarının geldiğini işaret eden Turnacı, taksit sınırlamasının da değerli bir etken olduğunu belirterek, “Vatandaşlar dilek ettikleri teknolojiye alternatif kanallardan daha uygun maliyetler ile ulaşmaya çalışıyorlar. Burada da kayıt dışı kanallar öne çıkıyor” dedi. Bilindiği üzere cep telefonunda Kültür Bakanlığı payı yüzde 1, TRT Bandrolü yüzde 12, Katma Kıymet Vergisi (KDV) yüzde 20 ve Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) yüzde 50 oranında uygulanıyor. Taksit konusunda ise Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu (BDDK) kararına nazaran 12.000 TL üzerindeki cep telefonları için en fazla 3 ay taksit yapılıyor. 12.000 TL altındaki telefonlar ve yenilenmiş telefonlar için ise 12 taksit yapılması mümkün. Lakin ticari kredi kartı olması durumunda taksit sayısı fiyat sonu olmaksızın 12 aya kadar uygulanabiliyor.
MOBİSAD Başkanı Turnacı’nın verdiği bilgilere nazaran Türkiye’de 2019 yılına kadar yılda ortalamada 12-13 milyon adet cep telefonu satılırken 2019 yılı itibariyle getirilen tedbirlerin yanı sıra kurdaki artış ve alım gücünün düşmesiyle satışların gerilemeye başladı. Bu yıl kayıtlı cep telefonu satışlarının 10 milyon adet düzeyinde gerçekleşmesi bekleniyor. MOBİSAD bilgilerine nazaran Türkiye’de ortalama bir cep telefonu fiyatı 8 bin 650,9 TL’si vergiden oluşmak üzere 17 bin TL düzeyinde. Yeniden MOBİSAD’ın edindiği bilgilere nazaran göre kayıt dışı aygıt adedi 3,5 milyon adet düzeyinde iddia ediliyor. Kayıt dışına tekrar yüksek fiyatlar nedeniyle tercih edilen yolcu beraberinde gelen aygıtlar da eklendiğinde bu sayı kanunî kanalın yarısı olan 5 milyon adetlere yükseliyor. Bu durum kesimin gelişimini hatta ayakta kalmasını zorlaştırıyor. Kelam konusu kayıt dışı aygıtlar, 30 milyar 278 milyon 150 bin TL’lik vergi kaybına yol açıyor. Birebir hesaplama sistemine nazaran meşru yolla 10 milyon adet olan cep telefonu satışlardan elde edilen vergi fiyatı ise 86,5 milyar TL’ye ulaşıyor. Vergi kaybı toplam vergi gelirinin yaklaşık yüzde 30’una yaklaşıyor. Kayıt dışının üst segment cep telefonlarında ağırlaştığı düşünüldüğünde bu vergi kaybının çok daha yüksek düzeyde olduğu kestirim ediliyor.
MOBİSAD’DAN YÜZDE 20 ÖTV VE 30 BİN TL TAKSİT HUDUDU ÖNERİSİ
MOBİSAD Başkanı Turnacı, vergi oranında düzenlemeye gidilmesiyle devletin vergi gelirlerinin artacağını ve kayıt dışı cep telefonu satışının önlenebileceğini lisana getiriyor. Turnacı, “Bütün aygıtlar neredeyse yüzde 50’lik ÖTV dilimine giriyor. ÖTV hissesi yüzde 20’ler düzeyinde olmalı. Bu düzenleme ile yurtdışı ile fiyat makası azalacağı için vatandaşlar garanti üzere satış sonrası hizmetlerden de faydalanabileceği yolları tercih edecektir. Öte yandan taksitte 12 bin TL hududu, düşük kaliteli ve kullanım ömrü kısa olan cep telefonlarına yönlendiriyor. Taksit sonu için barem 30 bin TL’ye yükseltilmeli. Şu an piyasada vatandaşların 12 taksitle alabileceği yeni teknolojileri destekleyen cep telefonu modeli neredeyse yok. Bu iki alanda düzenleme tüm tarafl arın gelirine olumlu yansıyacak ve kayıt dışını da bitirecektir” dedi.
DEĞİŞİM EVRAKI İLE HARÇSIZ CEP TELEFONU
Yüksek fiyatlar son periyotta sistemde var olan açıkların suiistimal edilmesine neden oluyor. Bunlardan biri de Bilgi Teknolojileri Kurumu (BTK) tarafından tanınan ana kart değişikliği usulü. Tüketiciler yurtdışında üst segment aygıtlarda ana kart sorunu nedeni ile aygıt değişimi yaptıklarına dair evrak talep ediyor ve bu evrak ile hala 31 bin 602 TL olan lakin önümüzdeki yıl 45 bin TL’ye yükselecek olan IMEI harcını ödemiyor. Bir öteki sistem ise telefonun yanında taşınan aparat ile yeniden IMEI kaydı yaptırmadan kullanmak. Mustafa Kemal Turnacı, bunların da yasal olan kayıt dışı formüller olduğuna dikkat çekerek, “Ana kart değişim dokümanı ile müracaat geçen yıllarda 100’lü sayılarda iken bu yıl 9 ayda 8 bini aştı. Bunlarla ilgili sponsorlu reklam dahi veriliyor” bilgisini verdi.
patronlardunyasi.com
