Otomotiv endüstrisi ihracatçılarının enflasyon-kur problemi: Bu koşullarda işler 1 yıl daha devam edemez
Türkiye’nin ihracatçı 26 mal kesimi ortasında başkan olan otomotiv sanayisi, geçen yıl yüzde 6 büyümeyle 37,2 milyar dolarlık ihracat gerçekleştirdi. En fazla ihracat yapan bölümler ortasında kimyevi unsurlar ve mamulleri 30,8 milyar dolarla ikinci, hazır giysi ve konfeksiyon 17,9 milyar dolarla üçüncü sırada yer aldı. Otomotiv dalı, böylelikle son 19 yılın 18’inde başkan olmayı başardı. Bu muvaffakiyete karşın sektörün tek ihracatçı birliği olan Uludağ Otomotiv Endüstrisi İhracatçıları Birliği (OİB) idaresi, bölümün geleceğiyle ilgili kaygılı. OİB idaresi, gelecekle ilgili ikazlarda bulunuyor.
ENFLASYON-KUR PROBLEMİ
Ekonomi gazetesini ziyaret eden OİB Başkanı Baran Çelik, Başkan Yardımcısı Orhan Sabuncu, Yönetim Kurulu Üyeleri Ertuğrul Tuna Arıncı, Müfit Karademirler ve Denetim Kurulu Üyesi Ömer Burhanoğlu kesime dair değerli açıklamalar yaptı. İktisat gazetesinden İmam Güneş’in haberine nazaran, finansman maliyetinin yüzde 50, kurun ise yüzde 20 arttığı bir ortamda ihracatçının para kazanma bahtının olmadığını vurgulayan OİB Başkanı Baran Çelik şunları söyledi:
BARAN ÇELİK: BU ŞARTLARDA İŞLER 1 YIL DAHA DEVAM EDEMEZ
“Enflasyon-kur sorununu yaşamıyor olsaydık geçen yıl ihracat artışımız yüzde 20’leri bulurdu. Artık bardak boşalmaya başlıyor. Bardak boşaldığında ihracatta çok daha makus senaryo ile karşılaşabiliriz. Üretim adetleri artmıyor, tersine azalıyor. Bu şartlarda işler 1 yıl daha devam edemez.”
‘İHRACATIMIZ ÖLÇÜ BAZINDA DÜŞÜYOR’
Baran Çelik, Otomotiv Sanayicileri Derneği’nin (OSD) bilgilerinde üretim suratının düştüğüne dikkat çekerek kelamlarını şöyle sürdürdü:
“İhracatımız ölçü bazında düşüyor. Geçen yıl yüzde 1’den fazla düşüş var. Fakat paha bazında ise yüzde 6’lık artışımız oldu. Bunun temel nedeni adet bazındaki ünite fiyatlarımızın yükselmesi. Yani büyüme manasında potansiyelimiz daha fazlayken enflasyon-kur makasının açık olması potansiyelimizdeki köpüğü aldı.”
‘HERKES KUR-ENFLASYON MAKASINDA OLAĞANLAŞMA UMUDU TAŞIYOR’
İhracatçıların işlerine devam edebilmesini sağlayan temel noktanın umut olduğunun altını çizen Çelik, şöyle konuştu:
“Sanayici, ihracatçı direnebildiği kadar direniyor. Herkes, en azından 2025 yılının ikinci yarısından itibaren faizlerin inişi ile birlikte kur-enflasyon ortasındaki makasta bir olağanlaşma umudu taşıyor. Biz her şeye karşın 2025 yılı için 39 milyar dolar ihracat amacı koyduk. Riskler ve problemlere karşın masada oturmaya devam edeceğiz. Otomotiv sanayisinde büyük bir dönüşüm var. Bu dönüşümün içindeki fırsatları kaçırmamamız gerekiyor. Bilhassa elektrikli araç dönüşümü, batarya teknolojileri, şarj altyapısı üzere bahislerde yapılması gereken yatırımlar var.”
TEDARİK ENDÜSTRİSİ GÜÇLENİYOR
Baran Çelik, otomotiv sanayisinin kilogram başına ihracatı hakkında ise şu bilgileri paylaştı:
“Ana endüstride 12 dolar, tedarik endüstrisinde 6 dolarları bulduk. Bu sayılar son 2-3 yıldır artıyor. Dal ortalamamız 8 dolar. Toplam ihracatımızda tedarik endüstrisinin ihracatı yüzde 41,5 düzeyinde. Bu kıymetli bir mevzu. Zira tedarik endüstrisinin ihracatı tabana daha çok yayılıyor ve son 10 yıllık süreçte yüzde 30’lu bantlardan yüzde 40’lara geldik. Tedarik endüstrisi ihracatımız ne kadar güçlü olursa Türkiye’de otomotiv endüstrisi de o kadar güçlü olur. Yeniden aftermarket ihracatında da çok büyük potansiyel var. Aftermarket tedarikçilerindeki büyüme 5 yıldır iki haneli oluyor. Bu alan, otomotiv sanayisinin güçlü bacakların biri oldu.”
ORHAN SABUNCU: FAS VE ROMANYA ÜZERE ÜLKELERE YATIRIM KONUŞULUYOR
Son 1 yılda artan maliyetlerden ötürü firmaların para kazanamadığını aktaran OİB Lider Yardımcısı Orhan Sabuncu ise şu bilgileri verdi:
“Maliyetlerin artması ve kurun sabit kalması firmaları olumsuz etkiledi. Para kazanamamanın yanı sıra para kaybeden firmalar da var. Bir müşteriyi kazanmak için 3-5 yıl emek verdikten sonra işleri bırakamadığın üzere, işlere devam edince de ziyan eder duruma gelindi. Artık herkes işlerini götürebildiği kadar götürmeye çalışıyor. Alternatif olarak Fas ve Romanya üzere ülkelere yatırım konuşuluyor. Bilhassa tedarik endüstrisinde önemli formda yatırımın taşınması bile söyleniyor. Aksi halde şirketleri yaşatmak da mümkün değil. Türkiye bugüne kadar avantajlıydı. Ancak bugünden sonra dezavantajlı olacağız. Onun için önümüzdeki 1-2 sene sonra tehlike büyüyecek.”
‘BAĞLANTILI İŞLER KÜMESİNDE FIRSAT VAR’
Artan maliyetlerin bilançoları ve öz sermayeleri olumsuz etkilendiğine değinen OİB Denetim Kurulu Üyesi Ömer Burhanlıoğlu, bu şartlarda yurtdışında yatırım yapmanın da artık kolay olmadığını tabir etti. Çinlilerin Avrupa geçişinin Türkiye üzerinden sağlanması halinde değerli bir fırsat oluşabileceğini belirten Burhanlıoğlu, şöyle devam etti:
“Bir fırsat da ‘bağlantı işler’ kümesinde var. Biz global ihracattan yüzde 1,5 hisse alıyoruz. Birebir oranı ilişkili işlerde de alsak yalnızca 45 milyar dolarlık ihracatı bu alanda sağlayabiliriz. Bilhassa yazılım ve dijital teknolojiler üzerine öncelik vermemiz lazım.”
İŞÇİLİK FİYATI MISIR’IN 10 KATINA ÇIKTI
Maliyetlerin arttığını belirten OİB Yönetim Kurulu Üyesi Ertuğrul Tuna Arıncı ise şunları söyledi:
“Özellikle personellik maliyetlerinde çok değerli bir ülke pozisyonuna geldik. Bugün mavi ve beyaz yakanın yıllık personellik fiyatları ortalaması Türkiye’de 30 bin Euro’ya geldi. Bu fiyatlar Polonya’da 24 bin Euro, Macaristan 18 bin Euro, Fas’ta 6 bin Euro, Mısır’da ise 3 bin Euro. Biz neredeyse Almanya’dan sonra en kıymetli ülke haline geldik. Fiyatlarımız 2021 Aralık’ta 7 bin Euro’ydu. Hasebiyle bu kaidelerde dengeyi sağlayamazsak rekabetçiliğimizi büsbütün kaybedeceğiz.”
Türkiye’de personellik maliyetlerinin çok yüksek olmasının rekabetçiliğin kaybedilmesine yol açtığını lisana getiren OİB Yönetim Kurulu Üyesi Müfit Kadirler de, “Bu durum bu türlü devam ederse ana endüstriler özelinde yeni model getirmede Türkiye’nin tercih edileceğini zannetmiyorum. Türkiye’de mavi ve beyaz yaka olarak toplam çalışan ortalamasında bir personelin maliyeti 2 bin 500 Euro’yu geçti” diye konuştu.
PORTEKİZ VE İSPANYA KALIP ÜRETİMİNDE ÖNE GEÇTİ
Türkiye’de çok çok kıymetli bir kalıp üretim kapasitesi olduğunu lakin Portekiz ve İspanya’nın yine atağa kalktığını belirten Baran Çelik, “Kalıp üretim kapasitemizi güçlendiren en değerli öge rekabetçiliğimizdi. Haliyle Portekiz’deki, İspanya’daki bütün fabrikaları kapattık, yatırımlar Türkiye’ye geldi. Bu süreç 2005 yılında başladı, 2020’ye kadar devam etti. Bugün kapatılan o fabrikalar tek tek geri açılıyor. İspanya ve Portekiz, Türkiye’nin rekabet gücünü kaybetmesiyle rekabetçi olmaya başladı. Günün sonunda Portekiz, kalıp üretim maliyetinde bizden yarı yarıya daha ucuz. Yani, Avrupa bizden daha rekabetçi hale geldi diyebiliriz” sözlerini kullandı.
OİB, START-UP PLATFORMU İÇİN DÜĞMEYE BASTI
OİB olarak 14 yıldır start-up çıkartarak yapılan işlerde fark yaratmaya çalıştıklarına vurgu yapan OİB Denetim Kurulu Üyesi Ömer Burhanlıoğlu, “Onu da bir adım öteye götürmek istiyoruz. Mentorluk ve nakdî dayanakların yanı sıra startup’ları, POC dediğimiz hangi parçayı nerede kullanacakları, hangi alanlarda nasıl üretim yapacaklarına yönlendirecek bir platform kuracağız. Bu platformda kolaylaştırıcı bir eşleştirme yapacağız. Ticaret Bakanlığımızın da dayanaklarını almayı hedefliyoruz. Onların dayanağıyla projemizi daha verimli bir halde hayata geçirebileceğiz” diye konuştu.
patronlardunyasi.com
