TL mevduatın payı, reel faize geçildikten sonra 7 yıl önceki seviyesine yükseldi
Hanehalklarının TL mevduata yine dönüş kıssası standart TL mevduatın yeni doruklarını görmesini sağladı. BDDK bilgilerine nazaran 25 Ekim itibariyle standart TL mevduat hacmi 10 trilyon lirayı aştı toplam içindeki hissesi da yüzde 55,78 ile 7 yılın tepesine ulaştı.
Sıkı para siyaseti ve yükselen mevduat faizleri, yatay seyreden kur, dalgalı borsa vatandaşı TL mevduata yöneltti. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu datalarına nazaran standart TL mevduatın toplam mevduat içindeki oranı 25 Ekim haftasında yüzde 55,78 ile 17 Ekim 2017’deki yüzde 56,13’ten sonra birinci kere bu düzeylere çıktı. 7 yılın doruğuna çıkan standart TL mevduatın oranına karşılık KKM’nin hissesi yüzde 7,63’e, döviz mevduatın hissesi da yüzde 36,6’ya indi. Standart TL mevduat tarihte birinci kere 25 Ekim haftasında 10 trilyon lirayı aştı.
Merkez Bankası’nın enflasyonla gayret kapsamında en kıymetli enstrümanlarından biri gerçek pahalı TL. TL’ye itimadı tekrar kazanmaya çalışan Merkez Bankası bir taraftan da kur muhafazalı mevduattan çıkış stratejisini sürdürüyor. Döviz kurlarında çok fazla yükselişe müsaade vermeyen Merkez Bankası bir devir döviz satışı yaparken son periyotta ise döviz alımlarının ölçüsünü azaltarak bu uygulamayı sürdürüyor.
KKM 1.37 TRİLYON LİRAYA GERİLEDİ
Ayrıca, TL’nin tekrar ilgi çekmesi kredi derecelendirme kuruluşları tarafından da olumlu bulunurken iktisadın yine dengelenmesinde itici gücün mevduat tabanında dövizden TL’ye geçiş yapan hanehalkının olduğunu ve bunun da Merkez Bankası’nın döviz biriktirmesine büyük katkı sağladığına işaret etti.
Ekonomim’den Şebnem Turhan’ın haberien nazaran, hanehalkının TL’ye ilgisinin artması toplam mevduat içinde standart TL mevduatın hissesinin ve hacminin artmasını da sağladı. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) datalarına nazaran 25 Ekim ile biten haftada standart TL mevduat hacmi 10 trilyon 50,6 milyar liraya yükseldi ve tarihinde birinci kere 10 trilyon lirayı aştı. Kur muhafazalı mevduat ise 1 trilyon 374,9 milyar liraya yabancı para mevduat ise 194.1 milyar dolara geriledi. Toplam mevduat 18 trilyon 19 milyar liraya çıktı. Böylelikle toplam mevduat içinde standart TL mevduatın hissesi yüzde 55,78’e yükseldi. Bu 17 Ekim 2017’den bu yana görülen en yüksek düzeye işaret ediyor. Kur muhafazalı mevduatın toplam mevduat içindeki oranı da yüzde 7,63’e, yabancı para mevduatın oranı da yüzde 36,6’ye indi.
DÖVİZE HASSAS MEVDUATIN HİSSESİ %44,22
Toplam mevduat içinde kur muhafazalı dahil döviz riski taşıyan mevduatın hissesi ise yüzde 44,22’ye gerilemiş oldu. Bir periyot Kur muhafazalı mevduatın birinci devreye alındığı ve dövize olan talebin çok güçlü yaşandığı düşük faiz siyasetinin uygulandığı 2022 Haziran’ında bu oran yüzde 72,81 ile rekor kırmıştı. O devir standart TL mevduatın oranı yalnızca yüzde 27,19 düzeyinde bulunuyordu. Bu yılın başında standart TL mevduatın hissesi yüzde 42,15 düzeyinde bulunuyordu. 25 Ekim itibariyle 13.6 puan birden artış yaşanmış oldu. Dövize endeksli mevduatın yani kur muhafazalı ile yabancı para mevduatın hissesi ise yüzde 57,84 düzeyinde hesaplanmıştı.
KKM ve yabancı para mevduatın hissesi azalırken yıl uzunluğu standart TL mevduatın hissesinde artış devam etti. Her ne kadar son periyotta bankacılık bölümü en erken bu yılsonu ve 2025 başında başlanması beklenen siyaset faiz indirimlerini fiyatlamaya başladı. Yüzde 50 siyaset faizinde indirim şimdi gerçekleştirilmese de 6 aydan uzun vadeli TL mevduat faizleri son iki aydır düşüş eğiliminde. 1 -3 aya kadar vadeli mevduat faizleri yüzde 40 ve altı düzeylerde değişiyor düşük ölçülü mevduatlar için. 6 aydan uzun vadeli mevduatlarda ise yüzde 30 düzeyleri lakin yakalanıyor. Öte yandan tekrar geçen hafta sonunda Cumhurbaşkanlığı kararı ile TL mevduattan alınan stopaj oranları 2.5 puan artırıldı. Bankaların maliyetlerinde bir değişiklik yaratmayan ve devletin vergi gelirini artıracak olan bu değişikliğin kredi ve mevduat faizlerinde net bir tesiri olması ise beklenmiyor.
patronlardunyasi.com
